Phân kỳ đầu tư cao tốc phải đảm bảo điều kiện tối thiểu về vận hành, khai thác và tính an toàn

Sáng 23/4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến bước đầu về dự thảo Báo cáo kết quả giám sát chuyên đề "Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông (TTATGT) từ năm 2009 đến hết năm 2023". Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ chủ trì phiên họp. Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương điều hành phiên họp.

Công tác quản lý đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe còn hạn chế

Trình  bày báo cáo tóm tắt, Chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới cho biết, từ 1/7/2009 đến 31/12/2023, Đoàn Giám sát đã thành lập 3 đoàn công tác trực tiếp tiến hành giám sát tại 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Qua giám sát cho thấy, công tác tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm TTATGT của lực lượng chức năng đạt kết quả cao. Các lực lượng đã tập trung ra quân xử lý kiên quyết các vi phạm, trọng tâm là vi phạm nồng độ cồn, quá tải trọng, xe "cơi nới"…Tình hình TTATGT đường bộ có những chuyển biến tích cực: ùn tắc giao thông tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và trên các quốc lộ trọng điểm đang có xu hướng cải thiện; số vụ, số người chết và số người bị thương do tai nạn giao thông tiếp tục giảm sâu, đặc biệt là số vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng liên quan đến xe khách, xe tải nặng được kiềm chế, đã góp phần bảo đảm trật tự xã hội trên các tuyến, địa bàn giao thông.

Đoàn Giám sát cũng chỉ ra việc đầu tư, phát triển hạ tầng giao thông ở một số địa bàn chưa đáp ứng yêu cầu. Công tác quản lý đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe còn hạn chế, tình trạng lái xe vi phạm, lái xe sử dụng các chất ma túy vẫn diễn ra. Công tác quản lý việc cấp, thu hồi giấy chứng nhận chất lượng, an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của phương tiện giao thông đường bộ vẫn còn hạn chế và sơ hở, nhiều phương tiện thay đổi kết cấu, nâng tải trọng hoặc quá niên hạn sử dụng nhưng chưa được phát hiện. Công tác quản lý hậu đăng ký, đăng kiểm vẫn còn xem nhẹ. 

Theo Đoàn Giám sát, thời gian tới, cần tập trung nguồn lực để đầu tư xây dựng, phát triển kết cấu hạ tầng giao thông; đầu tư xây dựng, nâng cấp, cải tạo hệ thống đường bộ cao tốc, quốc lộ và các tuyến đường địa phương trọng yếu theo quy hoạch; ưu tiên bố trí nguồn lực để bảo trì quốc lộ và xử lý các "điểm đen", điểm tiềm ẩn về tai nạn giao thông. Thực hiện tốt công tác quản lý Nhà nước về bảo đảm TTATGT đường bộ. Nâng cao năng lực quản lý, điều hành, phối hợp các lực lượng trong bảo đảm TTATGT đường bộ; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong tổ chức giao thông, quản lý phương tiện giao thông, chỉ huy, điều khiển giao thông…

Đăng kiểm cần gắn với tiêu chuẩn, tiêu chí về khí phát thải

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đánh giá, dù đây là báo cáo bước đầu nhưng chất lượng báo cáo giám sát tốt. Chủ tịch Quốc hội nhắc đến trọng điểm giao thông đường bộ, đề nghị làm rõ thêm vấn đề sản xuất, nhập khẩu, quản lý, đăng ký lưu hành đăng kiểm các phương tiện giao thông. Vấn đề về đăng kiểm cần gắn với tiêu chuẩn, tiêu chí về khí phát thải. Chủ tịch Quốc hội cho rằng, nếu sử dụng phương tiện quá cũ sẽ tác động đến vấn đề TTATGT đường bộ rất lớn, những phương tiện không đủ điều kiện vừa không an toàn, vừa gây phát thải nhà kính.

"Nếu không có tiêu chuẩn, tiêu chí về khí phát thải, sẽ khó có lộ trình để thu đổi, loại bỏ dần những phương tiện đã quá cũ và lạc hậu, vừa gây ô nhiễm môi trường vừa gây nguy cơ cao về an toàn giao thông, tác động đến kết cấu hạ tầng nói chung và đường bộ nói riêng” – Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng chúng ta phải "lấy ngắn nuôi dài", vì nguồn lực không đủ nên phải phân kỳ đầu tư cao tốc, đồng thời nhấn mạnh, phân kỳ phải đảm bảo điều kiện tối thiểu về vận hành, khai thác và tính an toàn.

Chủ tịch Quốc hội nhắc cao tốc La Sơn - Túy Loan 2 làn xe nhưng không có làn dừng khẩn cấp khiến tai nạn xảy ra và cho biết vừa rồi Chính phủ, Thủ tướng đã có chỉ đạo kịp thời, Quốc hội cũng dành quan tâm cho những dự án này, lưu ý việc đầu tư hạ tầng, trạm dừng nghỉ trên các tuyến cao tốc.

"Lái xe chạy đường dài mà chạy miết cũng dễ căng thẳng và gây tai nạn, có trạm dừng nghỉ hợp lý vừa hồi phục về thể chất, vừa hồi phục về tinh thần” – Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh. 

Rèn luyện ý thức tham gia giao thông cho học sinh ngay từ nhỏ

Thảo luận về vấn đề này, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga đề nghị Đoàn Giám sát đánh giá rõ 2 nội dung. Đầu tiên là ý thức của người tham gia giao thông. “Một bộ phận người tham gia giao thông có ý thức rất kém, sẵn sàng vi phạm, vượt đèn đỏ, nhưng điều đáng nói là vẫn con người đó, nếu ra nước ngoài lại chấp hành rất tốt quy định TTATGT, còn trong nước thì cứ vi phạm” – Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp nói. Bà cho rằng, cần đánh giá xem nguyên nhân vì sao có việc này và đề nghị đưa giảng dạy về TTATGT vào trường học từ sớm, để rèn luyện ý thức tham gia giao thông cho học sinh ngay từ nhỏ.

Cũng nói về ý thức người tham gia giao thông, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho rằng, hiện nay ý thức của người tham gia giao thông chưa tốt, ngồi lên ô tô không thắt dây an toàn, đội mũ bảo hiểm không đảm bảo chất lượng, đồng thời đề nghị báo cáo giám sát có kiến nghị cụ thể về những vấn đề trên.

Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh cho rằng, hiện nay công tác đảm bảo TTATGT ở nông thôn chưa được quan tâm như ở thành phố lớn. “Ở nông thôn  đã bê tông hoá, đi lại tốc độ cao nhưng không có đèn xanh, đèn đỏ, dễ xảy ra tai nạn. Vì vậy, nên xem xét kỹ có giải pháp đảm bảo tốt hơn ATGT ở nông thôn” – Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục nêu. Đồng thời cho biết, mặc dù lực lượng Công an đã đấu tranh, xử lý rất nghiêm nhưng tình trạng đua xe trái phép vẫn còn, gây nguy hiểm cho người tham gia giao thông.

"Đó là do ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận thanh thiếu niên không tốt, vẫn cố tình vi phạm, vì vậy, nên cần tính toán chế tài nghiêm khắc, chặt chẽ hơn để xử lý. Bên cạnh đó,  việc chống người thi hành công vụ là không thể chấp nhận được, cần nghiên cứu chế tài xử lý nghiêm” – Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục kiến nghị.