Thiết bị hơn 121 tỷ đồng nguy cơ bị xếp xó, trách nhiệm thuộc về ai?

Ngày 29/12/2021, ông Phạm Duy Du - Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Gia Lai đã ký quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu nâng cấp, bổ sung trang thiết bị quan trắc môi trường thuộc dự án nâng cấp, bổ sung trang thiết bị quan trắc môi trường tỉnh Gia Lai với giá trúng thầu hơn 121 tỷ đồng.

Đơn vị trúng thầu là liên danh Công ty Cổ phần MOPHA, Công ty Cổ phần Uy tín Toàn Cầu, Công ty Cổ phần Tư vấn Công nghệ và Thiết bị Phan Lê (gọi tắt là liên danh MP-UTTC-PL). Thời gian thực hiện gói thầu là 720 ngày, hình thức trọn gói.

Đến tháng 1/2023, Đoàn khảo sát theo Quyết định số 163/QĐ-STNMT (Sở TN&MT tỉnh Gia Lai) mới tiến hành khảo sát vị trí dự kiến lắp đặt các trạm quan trắc nước mặt, không khí tự động, liên tục cố định trên địa bàn tỉnh Gia Lai. Kết quả khảo sát là cơ sở để lắp đặt các thiết bị quan trắc mà Sở TN&MT đã phê duyệt mua trước đó.

Theo quyết định thành lập, Đoàn công tác có trách nhiệm khảo sát, đề xuất vị trí lắp đặt các Trạm quan trắc môi trường không khí, nước mặt tự động, liên tục trên địa bàn tỉnh đảm bảo theo quy định pháp luật. Đồng thời, rà soát, đánh giá việc lựa chọn vị trí lắp đặt các Trạm quan trắc so với quyết định đã được phê duyệt. Tuy nhiên, kết quả khảo sát của đoàn công tác đã khiến nhiều người bất ngờ, thậm chí bức xúc.

Báo cáo kết quả khảo sát của Đoàn công tác do bà Lương Thị Tuyết Vinh -Trưởng Đoàn khảo sát (Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ Môi trường tỉnh Gia Lai) ký đã nêu rõ: Sau khi đi kiểm tra, khảo sát vị trí dự kiến có thể lắp đặt Trạm quan trắc không khí tự động, liên tục tại các huyện Kông Chro, Đak Pơ, Mang Yang, Đak Đoa, Chư Pưh, Ia Pa, Phú Thiện thì Đoàn khảo sát nhận thấy mật độ dân cư, phân bố dân cư, mật độ giao thông, hoạt động của các doanh nghiệp có phát sinh khí thải ra môi trường trên địa bàn các huyện không lớn, chưa thật sự cần thiết phải theo dõi, quan trắc thường xuyên các thông số bằng thiết bị quan trắc tự động, liên tục. Qua đó, Đoàn khảo sát đề xuất không lắp đặt Trạm quan trắc không khí tự động, liên tục cố định.

Báo cáo của Đoàn khảo sát cũng khẳng định: Vị trí khảo sát lắp đặt Trạm quan trắc không nằm trong quy hoạch mạng lưới quan trắc môi trường trên địa bàn tỉnh Gia Lai; vị trí khảo sát lắp đặt Trạm quan trắc không phù hợp với Quyết định số 254/QĐ-UBND ngày 17/3/2021 của UBND tỉnh Gia Lai về việc phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi dự án Nâng cấp, bổ sung trang thiết bị quan trắc môi trường tỉnh Gia Lai.

Đối với lắp đặt Trạm quan trắc nước mặt tự động, liên tục, Đoàn khảo sát nhận thấy trong các huyện được khảo sát thì chỉ có vị trí tại khu vực hồ Cà Tung, thị trấn Đak Pơ, huyện Đak Pơ (tọa độ VN 2000 X: 503656, Y 1547285) là cơ bản đáp ứng được quy định về lắp đặt trạm quan trắc. Lý do: Hồ này dùng cung cấp nước sinh hoạt cho người dân huyện Đak Pơ, vị trí đề xuất lắp đặt khu vực lấy nước sinh hoạt cách trạm cấp nước sinh hoạt của huyện khoảng 100-150m.

Đây là điểm ở thượng lưu thuộc vùng bảo hộ vệ sinh khu vực lấy nước sinh hoạt theo quy định của Luật Tài nguyên nước; vị trí lấy mẫu mang tính đại diện cho chất lượng nước của hồ, thuận lợi về giao thông, điện, viễn thông, đảm bảo lấy mẫu trong mùa khô, an toàn trong vận hành và bảo dưỡng, các điều kiện cơ bản khác đảm bảo thuận lợi cho việc xây dựng nhà trạm.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, giữa tháng 1/2023, Công ty Cổ phần MOPHA (trụ sở: TP Hà Nội) đã có văn bản gửi Sở TN&MT tỉnh Gia Lai đề nghị bàn giao mặt bằng trước ngày 27/1/2023 để thi công theo hợp đồng thực hiện gói thầu nâng cấp bổ sung trang thiết bị quan trắc môi trường (thuộc dự án nâng cấp, bổ sung trang thiết bị quan trắc môi trường tỉnh Gia Lai) đã ký kết trước đó. Tuy nhiên, quá trình bàn giao mặt bằng đang gặp khó khăn do vướng quy định, quy hoạch như báo cáo khảo sát đã đề cập.

Một số người dân, cử tri trên địa bàn tỉnh Gia Lai cho rằng, việc đầu tư hệ thống quan trắc môi trường, nâng cao chất lượng cuộc sống là rất tốt, được người dân quan tâm, tán thành. Tuy nhiên, Gia Lai là tỉnh thu chưa đủ chi, Trung ương phải hỗ trợ ngân sách hằng năm nhưng cả trăm tỷ tiền mua thiết bị quan trắc hiện đang phải “xếp xó” khiến cử tri lo lắng, bức xúc.