Nghề chẳng phụ người

Có một điều bất ngờ là NSƯT Nguyễn Công Bảy đã trở thành nghệ sĩ đoạt nhiều giải thưởng nhất tại kỳ liên hoan này: vở diễn "Không phải là vụ án" do anh làm đạo diễn đoạt Huy chương vàng; vai Thành (Giám đốc Công an tỉnh) do anh thủ vai cũng đoạt Huy chương vàng; đồng thời với vai diễn này, anh còn nhận thêm giải thưởng "Nghệ sĩ vào vai chiến sĩ Công an ấn tượng nhất". Phóng viên chuyên đề Văn nghệ Công an đã có cuộc trò chuyện với Đại tá, NSƯT Nguyễn Công Bảy.

- Thưa Đại tá, NSƯT Nguyễn Công Bảy, được xem là nghệ sĩ "thắng lớn" tại "Liên hoan nghệ thuật sân khấu về hình tượng người chiến sĩ Công an" năm nay với Huy chương vàng vở diễn "Không phải là vụ án", Huy chương vàng cho vai Thành - Giám đốc Công an tỉnh và vinh dự đoạt giải thưởng "Nghệ sĩ vào vai chiến sĩ Công an ấn tượng nhất". Xin anh chia sẻ tâm trạng, cảm xúc khi đồng thời gặt hái những thành công đặc biệt này?

+ Thành công này quả là bất ngờ với tôi và cũng là "sự lạ" đối với cuộc đời một người nghệ sĩ nói riêng và đối với một cuộc thi, một kỳ liên hoan nói chung. Tôi rất vui mừng và hạnh phúc với "cú đúp" này. Thực sự cho tới hôm nay tôi vẫn cảm thấy những niềm vui này với tôi là quá lớn và nó khiến tôi cảm thấy xúc động. Tôi đã đến với sân khấu, lăn lộn và vui buồn cùng sân khấu suốt mấy chục năm qua, nhưng cũng chẳng bao giờ dám nghĩ có lúc mình lại nhận được nhiều niềm vinh dự đến cùng một lúc thế này. Tôi cũng nghĩ đến câu "Nghề chẳng phụ người" và cảm ơn sân khấu đã đem đến cho tôi niềm hạnh phúc, tự hào lớn lao này.

Đại tá - NSƯT Nguyễn Công Bảy.

- Đạo diễn là một nghề khó, để đạt được những thành công lại càng khó hơn, nhưng xem ra NSƯT Công Bảy đã có những "khởi đầu may mắn" trong vai trò đạo diễn. Anh có thể kể về sự trăn trở của một đạo diễn đồng thời là một diễn viên trong vở "Không phải là vụ án"?

+ Trước "Không phải là vụ án" tôi đã tham gia dàn dựng một số vở diễn trước đó cùng đạo diễn Lê Hùng như "Đường đua trong bóng tối", "Khát vọng của những linh hồn", "Quyết đấu giữa sương mù". Lần đầu tiên tôi quyết định đứng độc lập dàn dựng một vở diễn mới cho đoàn kịch CAND để đi dự thi Liên hoan sân khấu toàn quốc về hình tượng người chiến sĩ Công an nhân dân. Tham gia với vai trò là đoàn chủ nhà nên tôi có rất nhiều trăn trở, lo lắng. Tôi mất nhiều đêm thao thức, trằn trọc, có những đêm không thể ngủ được để tư duy, tìm tòi cách đi làm sao để vở diễn có chiều sâu, có sức lay động đối với người xem, bởi chủ trương của tôi cũng như tác giả kịch bản là chỉ khai thác tính nhân văn trong một vụ án.

Phải nói thực lòng rằng chưa có 1 vở diễn nào tôi mất nhiều thời gian, công sức như vở này. Sau này, khi "Không phải là vụ án" được quyết định là vở diễn khai mạc được truyền hình trực tiếp nên tôi càng coi trọng hơn, vừa động viên mình, vừa động viên thôi thúc anh em nghệ sĩ cố gắng hết mình để cuối cùng có thể nói rằng, thành công mà đoàn và cá nhân tôi đạt được là hơn cả sự mong đợi.

- Trước khi trở thành một đạo diễn, anh từng là diễn viên có thâm niên ở Đoàn kịch nói CAND và hiện giờ là trưởng đoàn. Là đạo diễn, là trưởng đoàn, đồng thời lại kiêm luôn cả một vai diễn "nặng ký" là vai Thiếu tướng Thành, anh có sợ có lời gièm pha rằng anh quá "ôm đồm", là "tham việc"?

+ Đầu tiên tôi cũng suy nghĩ lắm. Tôi cũng ngại mọi người nghĩ là mình ôm đồm, tham việc, mà nói cho đúng là ở cương vị làm từng ấy việc cũng là phải rất cố gắng. Suốt mấy chục năm làm diễn viên tôi đã có nhiều kinh nghiệm, tôi nhận ra vai Thành là một vai diễn khó, đòi hỏi phải có chiều sâu, sức "đằm", là một vai diễn giản dị nhưng chẳng hề đơn giản. Tôi đã cho một vài nghệ sĩ của đoàn thử vai nhưng vẫn chưa cảm thấy hài lòng. Trong lúc đó, đoàn kịch CAND lại có 2 vở tham gia dự thi nên anh chị em cũng khá bận rộn. Vì thế tôi đã nảy ra ý định thử nghiệm lại khả năng diễn xuất của chính mình sau một thời gian dài làm công tác quản lý không có thời gian lên sân khấu.

Thật sự, suốt mấy chục năm làm diễn viên rồi nên tôi cũng vẫn mong muốn được khán giả nhớ đến mình ở vai trò diễn viên. Tất nhiên, tôi rất thích vai diễn này, thích sự trải nghiệm, sự "sương gió", chiều sâu tâm tư của nhân vật nên cũng tự tin nghĩ rằng, với sự từng trải của mình, tôi có thể thành công.

- Một trong những điểm yếu của các đoàn nghệ thuật tham dự "Liên hoan sân khấu toàn quốc về hình tượng người chiến sĩ Công an nhân dân", đó là có quá nhiều vở diễn được tái hiện lại từ các vụ án. Với cương vị là Trưởng đoàn Kịch nói CAND, được biết anh đã theo dõi rất kỹ các buổi biểu diễn của các đơn vị đồng nghiệp, anh có lưu ý nào đối với các bạn đồng nghiệp để kỳ Liên hoan sau đạt kết quả tốt hơn nữa?

+ Tôi theo dõi gần như đầy đủ tất cả các vở, các hình thức sân khấu của các đoàn bạn. Trong tâm tư cũng suy nghĩ một số điều. Làm sao để có một vở diễn hay về hình tượng người chiến sĩ Công an ở mỗi thời kỳ, điều đầu tiên và quan trọng nhất là vấn đề kịch bản. Nó giống như cái sân bay cho đạo diễn cất cánh. Có điều, hiện các đoàn đang đi sâu khai thác hình tượng người chiến sĩ Công an qua các vụ án, chuyên án nhiều quá. Nhiều vở về vụ án, chuyên án quá khiến sân khấu bị khô cứng, khiên cưỡng và không đa sắc màu. Vì thế, tôi cho rằng, để kỳ sau đạt được thành công và có sức lay động đối với công chúng, các đoàn nên đi sâu khác thác cuộc sống đời thường, cuộc giống gia đình, tình yêu lứa đôi vốn muôn hình muôn vẻ của người chiến sĩ Công an. Công an trước hết là con người, cũng có tâm tư tình cảm, có niềm hạnh phúc và có cả những bi kịch. Như thế sẽ phong phú và gần gũi hơn việc chỉ đi sâu, đề cao vào những chiến công và hành trình phá án của lực lượng Công an.

Một cảnh trong vở "Không phải là vụ án".

- Sau thành công của vở diễn "Không phải là vụ án", Đoàn kịch CAND đã có kế hoạch biểu diễn quảng bá vở diễn này như thế nào?

+ Sau khi diễn ở Hà Nội, hiện tại Đoàn kịch CAND đang trong hành trình  đi diễn phục vụ cán bộ chiến sĩ các tỉnh thành miền Trung - Tây Nguyên. Chuyến đi của đoàn kéo dài đúng một tháng, dự kiến đến ngày 23/9 mới về đến Hà Nội, đem "Không phải là vụ án" đến với gần 20 tỉnh, thành. Ở nhiều nơi, chúng tôi nhận được sự đón nhận nhiệt tình của khán giả, giúp chúng tôi có thêm động lực tiếp tục với hành trình dài của mình. Ở rạp Hà Tĩnh vốn nóng nực vì không có điều hòa, khán giả vẫn đến rất đông, hết cả ghế và khán giả cầm quạt tay đứng xem khiến anh em nghệ sĩ chúng tôi rất cảm động.

- Được biết năm nào Đoàn kịch CAND cũng thực hiện những chuyến đi lưu diễn dài ngày nhưng chủ yếu vẫn là đi diễn phục vụ cán bộ chiến sĩ ở các đơn vị, công an các tỉnh. Chắc hẳn anh vẫn có dự định sẽ "chèo lái" Đoàn kịch nói CAND đến với công chúng rộng rãi hơn?

+ Phải nhấn mạnh rằng, Đoàn kịch nói CAND của chúng tôi luôn chú ý đến việc quảng bá thương hiệu để khán giả biết đến mình nhiều hơn. Qua các chuyến đi lưu diễn như thế này, ngoài biểu diễn phục vụ cán bộ chiến sĩ Công an các tỉnh, các trại giam, khối nhà trường, đoàn vẫn có kết hợp để bán vé thêm ở một số tỉnh, thành nếu có điều kiện. Vì thế, nhắc đến Đoàn kịch nói CAND hôm nay, chúng tôi hoàn toàn có thể tự hào vì là một đơn vị hoạt động chuyên nghiệp trong lĩnh vực sân khấu được bạn nghề nể trọng và khán giả yêu thích chứ không chỉ đơn thuần là phục vụ nhiệm vụ chính trị - giải trí cho cán bộ chiến sĩ của Bộ Công an. Đoàn kịch nói CAND cũng rất chú trọng và tham gia nhiều các kỳ liên hoan sân khấu quốc gia để có cơ hội trao đổi kinh nghiệm, quảng bá thương hiệu đồng thời tạo cơ hội cọ xát, giành huy chương cho nghệ sĩ, diễn viên nữa.

- Năm 2015 là một năm bận rộn với Đoàn kịch nói CAND. Từ giờ đến cuối năm, anh và đoàn kịch của mình có bất ngờ nào dành cho khán giả nữa không?

+ Việc này phải đợi khi chúng tôi kết thúc đợt lưu diễn dài ngày này đã. Nếu Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam tổ chức Liên hoan sân khấu thử nghiệm như dự kiến thì chắc chắn chúng tôi sẽ tiếp tục tham gia với một vở mới. Năm nay kỷ niệm 70 năm Ngày thành lập lực lượng Công an nên nhiệm vụ của Đoàn kịch nói CAND cũng nặng nề, bận rộn hơn. Tôi luôn động viên anh chị em thu xếp việc gia đình cân đối việc chung - việc riêng để hoàn thành tốt nhất những nhiệm vụ được giao.

- Xin cảm ơn Đại tá, NSƯT Nguyễn Công Bảy!