Độc đáo những ngôi làng bích họa trên đất Hà thành
Đó là ngõ Ao Dài nằm trên đường Điện Cơ (phường Đức Thắng, Bắc Từ Liêm) và thôn Đông Khê (xã Đan Phượng, huyện Đan Phượng).
Gần 20 năm vẽ ngõ
Những người dân sống trong ngõ Ao Dài cho biết, ngoài cái tên vô cùng đặc biệt thì người dân nơi đây còn nổi tiếng bởi những bức tường tràn ngập những bức tranh cổ động với chủ đề tình yêu, đất nước, trẻ thơ…
Theo chị Hoài, một người dân trong ngõ chia sẻ: "Mọi người ở đây đều rất thích những hình vẽ này, nó làm cho ngõ Ao Dài thêm vui tươi, sinh động hơn. Người nhà của tôi từ xa đến cũng đều rất thích thú, họ thường kéo nhau đi tham quan hết cả ngõ, chụp ảnh với từng bức vẽ rồi mới vào nhà…".
Được biết, những bức vẽ trong con ngõ nhỏ này đều do một tay ông Cao Chí Thịnh - năm nay đã 96 tuổi, một người từng sống lâu năm nơi đây thực hiện. Có một điều đặc biệt đó là ông Thịnh không phải là một họa sĩ chuyên nghiệp mà chỉ có đam mê với những nét vẽ. Do tuổi đã cao và có vấn đề về sức khỏe nên ông Thịnh đã chuyển về ở với con gái.
Cũng vì thế mà chưa ai khai thác được lịch sử cũng như ý nghĩa và thời gian của từng bức tranh, nhưng theo lời kể của người dân sống ở đây, những bức vẽ này đã có từ lâu rồi.
Một người bán hàng tạp hóa trong ngõ cho biết: "Ông Thịnh là một người rất khéo tay, ông từng nói rằng muốn vẽ cho cả ngõ nhưng vẫn có những ngách không đồng ý nên chủ yếu ông vẽ ở ngõ 2 và ngõ 3. Tôi được biết là ông Thịnh sống ở đây đã lâu rồi nhưng không biết ông bắt đầu vẽ từ bao giờ. Cuối năm 1998 vợ chồng tôi chuyển nhà đến đây thì các bức vẽ đã có sẵn ở đó rồi".
Còn theo chị Ngô Thị Tân (hàng xóm của cụ Cao Chí Thịnh) cho biết: "Tôi chỉ nhớ mang máng là những bức tranh tường này được vẽ từ những năm 1999-2000. Ông Thịnh rất thích vẽ, đầu tiên cụ đóng bộ bàn ghế rồi vẽ lên bàn ghế. Sau đó ông tự vẽ lên tường nhà mình. Mọi người nhìn thích nên đã nhờ ông vẽ. Cho đến nay, mỗi lần nét vẽ trên tường bị phai đi bởi mưa gió, thời gian, ông lại lấy sơn tô lại những bức tranh đó. Một mình ông bỏ tiền và bỏ công sức mua sơn vẽ làm đẹp cho con phố này. Tôi rất thích những bức vẽ của ông Thịnh, không chỉ làm đẹp khu dân cư mà còn tuyên truyền được nhiều thông điệp có ý nghĩa".
 |
| Ngõ Ao Dài với những tấm bích họa. |
Cùng chia sẻ câu chuyện về cụ Thịnh, ông Hoàng - một người cao tuổi ở khu dân cư cho biết thêm: "Ông Thịnh thường vẽ theo cảm hứng của mình. Trước tôi có nghe ông ấy kể rằng từng làm bảo vệ ở Bộ Nội thương, xong làm ở bao bì xuất khẩu. Ông Thịnh có năng khiếu vẽ tay nên rất thích vẽ. Các cháu tôi cũng rất hay ra đây ngắm tranh và đọc những bài thơ, dòng chữ ở đây".
Qua quan sát, không chỉ các bức họa cổ động được ông Thịnh vẽ lên tường mà ngay cả các mũi tên chỉ dẫn của một số chỗ rẽ, biển quảng cáo của các nhà buôn bán cũng được ông vẽ lên tường rất đẹp.
Khi vào ngõ Ao Dài, hẳn nhiều người sẽ nhớ lại kỉ niệm tuổi thơ về những tờ báo tường trên lớp học, những câu khẩu hiệu, tuyên truyền quen thuộc hay những bức tranh đời sống dân gian được truyền tải một cách ấn tượng. Ngoài ra, là một người yêu thơ, ông Thịnh còn viết lên tường những bài thơ hay để mọi người cùng đọc và nhớ về những bài thơ đã cũ.
Việc làm của ông Thịnh ngoài làm đẹp cho ngõ còn khiến tinh thần xây dựng một khu dân cư sạch đẹp của người dân nơi đây ngày càng tốt hơn. Ngoài những bức tranh tường, người dân trong ngõ Ao Dài còn làm thêm cả những chậu cây treo tường, trang trí cho ngõ còn đẹp hơn nữa.
 |
| Các bạn trẻ đang thực hiện bức tranh tường. |
Tranh tường của các bạn trẻ
Cách ngõ Ao Dài chừng 30km, có một ngôi làng bích họa nữa cũng được nhiều người biết đến trong thời gian gần đây. Khác với những bức tranh tường của ông Thịnh, bích họa tại thôn Đông Khê mới chỉ được các bạn trẻ thuộc Đoàn Thanh niên xã Đan Phượng vẽ lên cách đây không lâu. Nhờ các bức vẽ đó mà con đường với những bức tường rêu mốc, bẩn thỉu đã trở thành một trong những cung đường đẹp nhất với các bức họa khổ lớn rực rỡ màu sắc.
Chị Huệ, một người sống ở thôn Đông Khê cho biết: "Trước đây, khi đi qua những đoạn đường này chỉ có một ấn tượng đó là nhỏ hẹp, xấu xí bởi các bức tường bao quanh con đường đều bị rêu mốc bám bẩn và chằng chịt bởi các loại tờ rơi, quảng cáo. Nhưng từ khi được vẽ tranh lên, mọi thứ đã thay đổi, sạch sẽ hơn".
Theo đó, dưới bàn tay và công sức của hơn 20 bạn trẻ đoạn đường dài chừng 300m như khoác lên mình một bộ cánh mới, rực rỡ sắc màu. Tuy mới chỉ thực hiện được các bức vẽ trên một đoạn ngắn như vậy, nhưng dường như đã thay đổi cả con đường cũng như ý thức của người dân nơi đây, giúp họ có ý thức hơn trong việc giữ cho những bức tranh thêm sạch đẹp. Ở hai bên tường đều được bao phủ bởi hàng chục bức tranh khác nhau, chủ đề xoay quanh việc xây dựng nông thôn mới. Ở đó không chỉ có khung cảnh làng quê, mà còn mở ra cả không gian đô thị phát triển trong tương lai.
Bên cạnh những hình ảnh quen thuộc, đặc trưng của làng quê xứ Bắc như cây đa, giếng nước, sân đình, các bức vẽ còn thể hiện khẩu hiệu bảo vệ môi trường, kế hoạch hóa gia đình... Tất cả các bức tranh, dù lớn hay nhỏ, các nét vẽ từ đơn giản đến phức tạp, nội dung tranh từ hoa lá, cây cỏ cho đến con người... đều được thể hiện kỳ công, tỉ mẩn. Hơn chục bức tranh là tâm huyết, mồ hôi, công sức của 20 bạn trẻ đã dành ra 20 ngày miệt mài làm việc để hoàn thiện.
 |
| Đoạn đường bích họa của thôn Đông Khê. |
Chia sẻ về những bức tranh tường này, anh Nguyễn Hữu Sinh - Bí thư Chi đoàn xã Đan Phượng cho biết: "Ban đầu khi lập kế hoạch làm sạch những bức tường bằng bích họa, chúng mình tưởng như không thể làm được nhưng rồi cuối cùng cũng vượt qua. 20 ngày vẽ tranh, Đoàn Thanh niên đội nắng, dầm mưa làm việc và sản phẩm làm ra khiến chính tác giả cũng phải ngạc nhiên".
Cũng theo lời kể của anh Sinh, kế hoạch vẽ tường này được lập ra khi hưởng ứng lời kêu gọi xây dựng nông thôn mới "đường có hoa, nhà có số" từ huyện, xã. Đoàn Thanh niên đã đứng ra đảm nhận nhiệm vụ thay đổi bộ mặt những cung đường quê hương.
Các con đường ở thôn Đông Khê đều được đặt bồn hoa ở vỉa hè. Duy có đoạn đường Hủng này là không có vỉa hè, tường quá xấu và rêu mốc trong khi đó lại là trục đường quan trọng. Sau một thời gian bàn bạc và suy nghĩ, cuối cùng Đoàn Thanh niên đã quyết định khoác lên đó những bức vẽ độc đáo.
Tuy nhiên khó khăn đặt ra đó là các bạn đoàn viên trong nhóm tham gia vẽ tranh tường, không ai là họa sĩ hay từng thực hiện những bức vẽ lớn như vậy. Dù đã có kinh phí trong tay nhưng tìm người hướng dẫn, lên kế hoạch vẽ thế nào cũng là một khó khăn đối với các bạn trẻ.
Rất may sau đó anh Sinh và mọi người đã kêu gọi, vận động các bạn sinh viên địa phương đang theo học chuyên ngành kiến trúc, mỹ thuật cùng tham gia. Sau nhiều ngày tìm kiếm, hơn 20 tình nguyện viên đã đăng ký tham gia, sẵn sàng vẽ tranh miễn phí cùng Đoàn Thanh niên, để làm đẹp cho con đường Hủng ở thôn Đông Khê.
Suốt thời gian thực hiện, dự án của Đoàn Thanh niên xã nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của người dân. Anh Sinh nhớ nhất những lần nắng nóng, người dân mang cả đồ ăn, nước uống ra tiếp sức cho các bạn trẻ. Hay có lúc vì vẽ tranh, các bạn trẻ làm hỏng hàng chục chiếc ghế mượn của người dân nhưng mọi người chỉ cười mà không trách mắng gì.
Sau 20 ngày miệt mài lao động, đoạn đường lấm lem rêu mốc đã được thay thế bằng con đường bích họa đẹp, lạ khiến cảnh quan đường làng, ngõ xóm như mang một diện mạo mới. Người dân ở đây vẫn chưa hết tự hào khi nhắc tới con đường Hủng và mỗi lần đi qua, ai nấy đều nhìn sang hai bên tường.
Dù không phải những họa sĩ chuyên nghiệp nhưng bằng sự tận tâm, hơn 20 bạn trẻ xã Đan Phượng thực sự đã tạo nên cung đường đẹp mê li.Và cũng giống như ông Thịnh, những bạn trẻ nơi đây đã làm được một điều gì đó vô cùng ý nghĩa, mang đến cho cuộc sống của những người qua đường thêm một chút màu sắc, tươi vui hơn, đẹp đẽ hơn.
Cũng từ đó, nâng cao được ý thức tự giữ gìn, bảo vệ những con đường mình thường đi qua. Có lẽ, trong tương lai không xa, sẽ có thêm những ngôi làng bích họa nữa, thay thế vào những bức tường rêu mốc, bẩn thỉu là những bức tranh đầy màu sắc cuộc sống.
