Ðột phá khoa học trong năm 2016

Đuôi khủng long 99 triệu năm tuổi nguyên vẹn

Ðuôi khủng long 99 triệu năm tuổi còn nguyên vẹn.

Tháng 12-2016, lần đầu tiên một đuôi khủng long 99 triệu năm tuổi, có cả lông, xương và các mô mềm nằm trong một mẫu vật hổ phách, được tìm thấy tình cờ ở một khu chợ ở Myanmar. Con khủng long trẻ này được đặt tên là Eva, phần đuôi bị dính vào nhựa cây hồi 99 triệu  năm trước, khi con vật nhỏ như một con chim sẻ. Nếu trưởng thành, Eva có thể nhỏ hơn một con đà điểu. Nhà cổ sinh vật học Ryan McKellar nói phát hiện này có thể sẽ giúp các nhà khoa học có thêm thông tin để có thể phát triển những giả thiết có ích về sự tiến hóa của loài thú có lông.

Trứng nhân tạo mở ra hy vọng điều trị vô sinh

Tháng 10-2016, các chuyên gia sinh sản ca ngợi đây là một bước đột phá, khi các nhà khoa học Nhật Bản thành công trong việc cho 11 con chuột chào đời từ trứng được tạo trong phòng thí nghiệm. 

Họ tái lập trình đuôi tế bào chuột và chuyển chúng thành trứng trong một hộp cấy vi khuẩn, tiếp đó cho thụ tinh và bào thai được cấy vào một con chuột cái, kết quả là đám chuột con chào đời. 

Nếu phương pháp này thành công ở người, đây có thể là một phương pháp mới trong điều trị vô sinh cho các cặp vợ chồng hiếm muộn. Kỹ thuật này cũng có thể áp dụng cho các cặp vợ chồng đồng tính.

Hành tinh giống Trái đất

Tháng 8-2016, các nhà khoa học xác nhận sự tồn tại của Proxima b, một hành tinh có khả năng có nước, cách Trái đất chỉ 4,2 năm ánh sáng. Hành tinh này có thể duy trì sự sống - thậm chí sự sống của con người trong tương lai. Nhưng với công nghệ hiện tại, phải mất khoảng 137.000 năm nữa con người mới lên tới hành tinh này. Phát hiện tạo nền tảng cho sự thám hiểm và nghiên cứu để xác minh khả năng sinh sống  được của Proxima b vốn có kích thước nhỏ hơn Trái đất 1,3 lần.

Tàu thăm dò Juno tới sao Mộc

Tàu thăm dò Juno tới sao Mộc.

Ngày 27-8-2016, tàu thăm dò Juno của Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) lần đầu tiên tiến gần đến sao Mộc. Hồi tháng 7-2016, Juno bay ở tốc độ 208,000 km/giờ, chỉ cách hành tinh lớn nhất của hệ mặt trời 4.200 km. Juno được phóng từ năm 2011, là vật thể có người lái đầu tiên bay vào quỹ đảo sao Mộc tính từ sau các chuyến bay Galileo năm 2003. Các nhà khoa học hy vọng chiếc tàu bay bằng năng lượng mặt trời này sẽ giúp làm sáng tỏ có bao nhiêu nước trong bầu khí quyển của hành tinh này, cũng như giúp giải thích về cấu trúc và từ trường mạnh của sao Mộc.

Sóng hấp dẫn

Có lẽ đột phá khoa học nhất là việc phát hiện sóng hấp dẫn từ hai lỗ đen va chạm vào nhau. Trong quá trình lao vào nhau, hai lỗ đen giải phóng nguồn năng lượng nhiều hơn 50 lần so với năng lượng của toàn bộ các ngôi sao của tất cả những thiên hà trong vũ trụ. Hai lỗ đen này có khối lượng lớn gấp 30 lần mặt trời, nằm ở vị trí cách Trái đất khoảng 1,3 tỉ năm ánh sáng.

Ðột phá khoa học nhất năm 2016 là việc phát hiện sóng hấp dẫn từ hai lỗ đen va chạm vào nhau.

Phát hiện này giúp thuyết tương đối của Albert Einstein thêm nặng ký. Phát hiện này được gọi là Đột phá vật lý cấp thế giới của Năm và được đề cử giải Nobel. Các nhà khoa học thuộc Đài quan sát sóng hấp dẫn giao thoa kế laser (LIGO) ở Hanford (Mỹ) bắt được sóng hấp dẫn nhờ hai thiết bị dò laser khổng lồ ở Mỹ, một tại Louisiana và một ở Washington. Ngày 11-2-2016, họ công bố lần đầu tiên quan sát được sóng hấp dẫn. Khả năng hiện hữu của sóng hấp dẫn là một trong những bí ẩn lớn nhất của ngành vật lý trong 100 năm qua, được Einstein tiên đoán vào năm 1916.

Bốn nguyên tố mới trong Bảng tuần hoàn

Nhà khoa học người Nhật Bản - ông Koduke Morita.

Các nhà khoa học Nga, Mỹ và Nhật đã bổ sung 4 nguyên tố mới vào Bảng tuần hoàn hóa học, gồm: Nihonium, Moscovium, Tennessine và Oganesson. Đây là nguyên tố thứ 113, 115, 117 và 118 còn trống trên Bảng tuần hoàn hóa học. Chúng là những nguyên tố nặng nhất trong Bảng tuần hoàn và chưa từng được thấy tồn tại bên ngoài phòng thí nghiệm.

Tìm ra bí quyết trường thọ?

Một nghiên cứu phát hiện ra rằng việc loại bỏ các tế bào không còn phân chia có thể là chìa khóa để kéo dài tuổi thọ của con người. Nghiên cứu do các nhà khoa học tại Trường Mayo Clinic thực hiện và đã được thử nghiệm ở chuột, kết quả chuột được kéo dài tuổi thọ thêm 35%. Không chỉ vậy, cách này còn giúp làm chậm quá trình hình thành các khối u và kéo giảm tình trạng suy thoái liên quan đến tuổi tác của một số cơ quan...