Đạo diễn – NSƯT Anh Tú: Quyết tâm mang “Hamlet” lên sân khấu lần nữa

Với vở diễn này, một lần nữa, NSƯT Anh Tú khẳng định những bước đi bền bỉ, vững chắc đối với nghệ thuật sân khấu. Suốt mấy chục năm gắn bó với sân khấu, anh đã có một hành trình dài không ngơi nghỉ. Hành trình ấy là để Anh Tú khẳng định chính mình bằng tài năng, tâm huyết mà anh đã đóng góp cho nghệ thuật sân khấu nước nhà.

Chia sẻ về vở diễn mới nhất với vai trò đạo diễn của mình, NSƯT Anh Tú (hiện là Phó Giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam) cho hay, bản dựng "Hamlet" lần này của anh là bản dựng thứ 3 sau Nhà hát Kịch Hà Nội và bản dựng thông qua ngôn ngữ kịch hình thể của NSND Lan Hương dựng ở Nhà hát Tuổi trẻ. Nhiều trăn trở với vở diễn có tính chất như một thử thách này, suốt nửa năm qua, lúc nào anh cũng vẩn vơ nghĩ tới nó, dù năm nay công việc ở Nhà hát Kịch Việt Nam khá bận rộn khiến việc dựng "Hamlet" bị chậm trễ so với lịch trình ban đầu. Tuy thế, nghệ sĩ Anh Tú cho rằng, đây là một điều may mắn bởi vì ê kíp có nhiều thời gian để tư tưởng chủ đề của vở diễn được thẩm thấu, được ngấm kỹ hơn. NSƯT Anh Tú cho biết: "Lần này, chúng tôi chọn một "Hamlet" đối đầu và quyết liệt tiêu diệt tận cùng tội ác, cho dù phải trả giá đắt. Những người phạm tội ác toàn là hoàng thân quốc thích, nếu không vạch mặt chỉ tên, không tiêu diệt thì không còn xã hội loài người. Tôi cho rằng, tính thời đại của vở diễn nằm ở đó - không khoan nhượng với tội ác! Đây cũng là thông điệp vượt mọi thời đại của vở kịch tôi muốn gửi gắm đến khán giả Việt ngày hôm nay...".

Khi vở diễn "Hamlet" trong khán phòng nhỏ của Nhà hát Kịch Việt Nam kết thúc, từng lớp diễn viên quay lại sân khấu cúi chào khán giả, những tràng pháo tay ngân vang mãi, tôi nghĩ nghệ sĩ Anh Tú đã hoàn thành tốt thông điệp của mình. Gương mặt anh sáng bừng với nụ cười tươi rạng đủ thấy anh đã rất hạnh phúc khi được đắm chìm trong bộ môn nghệ thuật anh say mê từ tuổi hoa niên. Với nghệ sĩ Anh Tú, "máu nghề" trong anh như chưa bao giờ nguội lạnh, mặc dù sân khấu Bắc có những câu chuyện buồn riêng của nó và không phải lúc nào cũng đem đến cho anh niềm vui.

Tôi có cơ hội gặp gỡ nhiều "nam nhân" trong làng sân khấu nhưng người đắm đuối với sân khấu như nghệ sĩ Anh Tú có lẽ là số 1 hiện nay. Anh có thể nói chuyện cả ngày về sân khấu, những chuyện vui, chuyện buồn, phân tích mổ xẻ thực trạng và không ngần ngại "tấn công" vào những nguyên nhân khiến sân khấu Hà Nội buồn tẻ, "ngủ gật" suốt hàng chục năm qua. Phải là thực yêu, thực quan tâm đến sự sống còn và thực mong muốn sân khấu sẽ có những biến chuyển tích cực thì mới có thể nói những lời tâm huyết ấy. Anh kể rằng, cách đây nhiều năm, anh từng có tham vọng làm giàu từ việc kinh doanh, song công việc làm ăn thất bát đã khiến anh mang nợ nần thêm.

Nghệ sĩ Anh Tú từng nghĩ rằng nếu kinh doanh thành công, anh sẽ quyết chí rời xa sân khấu - chốn hào hoa mà lại chẳng thể nuôi được mình, nhưng trong cái rủi lại sinh cái may. Cũng nhờ thế mà anh thấu hiểu ra rằng: "Mỗi người sinh ra được gắn với một sứ mệnh, một công việc và dường như tôi được sinh ra để dành cho sân khấu. Sân khấu là nơi tôi lúc nào cũng muốn lăn vào, muốn xả thân và tận hiến. Ngược lại, sân khấu cũng cho tôi trở thành một Anh Tú được khán giả yêu mến, được bạn nghề quý trọng. Và quan trọng hơn cả là ở đó, tôi thấy mình được sống là mình với khát khao đưa đến cho người đời những thông điệp về cuộc sống, tình yêu, cái đẹp... Mỗi người đều sẽ được tỏa sáng nhất khi làm tròn sứ mệnh của mình". Và cho đến hôm nay thì có thể khẳng định rằng, Anh Tú đã làm tròn sứ mệnh của mình khi quyết định ở lại với sân khấu. Cuối cùng thì sân khấu cũng không phụ lòng người yêu nghề khi đã sản sinh ra một Anh Tú hào hoa, tỏa sáng suốt hàng chục năm qua.

Trước khi đến với vai trò đạo diễn, NSƯT Anh Tú là một gương mặt diễn viên sáng giá ở Nhà hát Tuổi trẻ. Anh từng đảm nhiệm những vai diễn lớn mà bất kỳ một nam nghệ sĩ nào cũng từng mơ ước như Vũ Như Tô (trong vở diễn cùng tên "Vũ Như Tô"), Trần Cảnh (trong "Rừng trúc"), Macbet trong "Macbeth"). Đây cũng là những vở diễn vang danh ở Nhà hát Tuổi trẻ, trong đó Vũ Như Tô - một vai diễn từng khiến anh trăn trở đến ám ảnh nhiều nhất. Vở diễn nói về hoài bão, về giấc mơ của trang nam nhi Vũ Như Tô được kiến thiết nên những công trình tráng lệ tồn tại mãi với thời gian nhưng không thể biến thành hiện thực bởi những mâu thuẫn giằng xé. Giấc mơ ấy của Vũ Như Tô cũng chính là giấc mơ đẹp của nhiều nghệ sĩ, trong đó Anh Tú cũng không là ngoại lệ. Sau này khi đã trở thành đạo diễn, Anh Tú cũng từng chia sẻ rằng, anh vẫn có ước mơ được dựng lại "Vũ Như Tô" với vai trò mới, bởi vì đó sẽ là một vở diễn với nhiều hoài bão, gửi gắm và thay lời anh muốn nói với khán giả, với những người yêu mến mình.

Sau vở diễn tốt nghiệp tạo được nhiều dấu ấn với khán giả Thủ đô và bạn nghề là vở  kịch thơ "Kiều Loan", từng khiến khiến nhiều người nức nở, NSƯT Anh Tú đã chứng tỏ rằng, anh không theo đuổi việc học đạo diễn theo "trào lưu" mà học hỏi một cách nghiêm túc, không ngừng tìm tòi, tích lũy. Anh làm việc thận trọng, kỹ lưỡng và quyết liệt. Sau đó, với "Vũ nữ đêm giao thừa", "Chuyện cổ Loa thành", "Nhà có 5 anh em trai"... dấu ấn Anh Tú đã được định hình và anh nhận được nhiều lời mời từ các đoàn nghệ thuật Trung ương và địa phương. Anh Tú là một nghệ sĩ ưa tìm tòi, không ngại mạo hiểm để thử sức mình. Có một điều anh kiên quyết làm đến cùng đó là không để mình bị lặp lại. Muốn vậy phải biết tự chán mình và không dễ dàng thỏa hiệp hay chọn ngay phương án khả thi nhất cho nhanh và thuận lợi. NSƯT Anh Tú tâm sự rằng, với mỗi vở diễn anh đều tự đặt ra những áp lực cho chính mình để rồi tìm cách vượt qua, chinh phục nó.

Với "Hamlet" cũng vậy. Làm sao để có một "Hamlet" cho người Việt mà vẫn không làm mất đi màu sắc kinh điển cũng như thông điệp vượt thời gian mà tác giả William Shakespeare đã gửi gắm qua mấy trăm năm thực sự là một câu hỏi khó khiến Anh Tú trăn trở suốt mấy tháng ròng. Khi anh quyết định đưa trò Xuân Phả - một trò diễn dân gian nổi tiếng Thanh Hóa vào "Hamlet", đã có nhiều ý kiến ngần ngại, lo lắng. Song sự thành công, ăn khớp của trò Xuân Phả trong vở diễn đã chứng tỏ khả năng sáng tạo, biến hóa khôn lường của một vở diễn khi có "bàn tay phù thủy" của đạo diễn. Anh cũng từng thành công với quan họ được đưa vào kịch thơ "Kiều Loan" và hát Xoan Phú Thọ được đưa vào "Chuyện cổ Loa thành" đã tạo được dấu ấn rất riêng của Anh Tú khi biết tận dụng các chất liệu dân gian Việt Nam như một công cụ để truyền tải thông điệp. Đạo diễn, NSƯT Anh Tú cho biết, anh vẫn sẽ tiếp tục tìm tòi các chất liệu dân gian Việt Nam phong phú và nhiều màu sắc để đưa vào những vở diễn của mình.

Một cảnh trong vở kịch “Hamlet” vừa ra mắt khán giả của Nhà hát kịch Việt Nam.

Trở thành Phó Giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam - đơn vị nghệ thuật vẫn được xem là "anh cả Đỏ" trong làng kịch nghệ Thủ đô thực sự là một bước ngoặt lớn đối với NSƯT Anh Tú. Trong anh như có một nguồn năng lượng mới. Cách nói trong nghề là được ăn lộc tổ, được tổ thương, phù trợ cho có nhiều vở diễn ngày một thêm hào hoa, lộng lẫy. Với "Lâu đài cát" - Vở diễn đoạt Huy chương Vàng Liên hoan Sân khấu kịch nói chuyên nghiệp toàn quốc năm 2015 và "Trong mưa giông thấy nắng" - vở diễn đoạt Huy chương Bạc tại "Liên hoan nghệ thuật sân khấu về hình tượng người chiến sĩ CAND lần thứ III - 2015" đã trở thành nguồn động viên tinh thần lớn lao đối với NSƯT Anh Tú trong quá trình lao tâm khổ tứ vì "Hamlet".

Con đường NSƯT Anh Tú đã đi không hề bằng phẳng. Thậm chí còn nhiều chông gai, thử thách. Song nó cũng là minh chứng cho mệnh đề: một tình yêu trong sáng thường đơm quả ngọt. Những năm sau này, anh cũng đã hết cảnh "đi sớm về khuya một mình", ăn cơm mẹ nấu mà đã có cho riêng mình một tổ ấm ríu rít tiếng cười con trẻ. Anh Tú đã có một hậu phương vững chắc và tin tưởng hậu thuẫn cho những giấc mơ bay bổng trên sân khấu của mình.