Từ phim... lỗ nặng trở thành "phim hay nhất mọi thời đại"

"Vertigo" là bộ phim tâm lý ly kỳ của Mỹ, chuyển thể từ tiểu thuyết của Boileau -Narcejac. Phim được phát hành năm 1959, với sự tham gia của 2 diễn viên chính là James Stewart và Kim Novak. Phim điển hình cho phong cách của Alfred Hitchcock, với những pha bất ngờ, gay cấn xen lẫn một câu chuyện tình. Ở thời điểm mới ra đời, phim được cho là có những đột phá, với các góc quay cận cảnh rồi lại lùi ra xa nhằm lột tả chứng sợ độ cao của nhân vật chính trong phim. 

Một cảnh trong phim "Vertigo".

"Vertigo" kể về một viên cảnh sát tên gọi John Scottie Ferguson. Người này sau một pha nỗ lực nhằm cứu một đồng nghiệp song không thành, lại chứng kiến cái chết của đồng nghiệp ấy sau cuộc rượt đuổi trên nóc nhà, đã mắc chứng sợ độ cao (như tên gọi của phim). Scottie buộc phải bỏ nghề. Một người bạn của Scottie nhân đó đã tận dụng nghề cũ của anh, thuê anh theo dõi Madeleine - vợ anh ta. Gavin Elster (tên người đàn ông nói trên) cho rằng vợ mình bị tâm thần. Scottie miễn cưỡng nhận lời. Trong một lần theo dõi Madeleine đến Đồn Fort, sát bên cầu Cựu Kim Sơn, bất ngờ Scottie chứng kiến cảnh Madeleine gieo mình xuống vịnh San Francisco hòng tự vẫn. Scottie cứu được Madeleine và đưa cô về nhà. Hai người từ đó trở nên thân mật với nhau hơn.

Trong một số chuyến đi cùng nhau, Madeleine đã thật thà kể cho Scottie nghe những tình tiết liên quan đến các cơn ác mộng của cô, trong đó có lần cô mơ thấy mình đi qua…đại dương. Một lần, sau khi nghe Madeleine kể lại cơn ác mộng của mình, Scottie linh cảm thấy nhà thờ mà người đàn bà đầy mộng mị này nhắc tới chính là nhà thờ San Juan Bautista. Scottie bèn dẫn Madeleine tới đó. Tại đây, hai người đã tỏ tình với nhau. Bất ngờ, sau pha biểu lộ tình cảm ấy, Madeleine vụt chạy tới khu vực tháp chuông, thoăn thoắt leo lên. Scottie rượt đuổi theo, nhưng nửa chừng anh phải dừng lại vì… chóng mặt, đành bất lực nhìn người đàn bà mà mình vừa nói lời yêu lao vào cái chết…Bi kịch cùng những chuyện ly kỳ từ đây bắt đầu được mở ra…

Mặc dù đạo diễn Alfred Hitchcock được xem là "phù thủy" của phim trường, một trong những đạo diễn lớn nhất của điện ảnh thế giới, song không phải bộ phim nào của ông ra mắt khán giả cũng được vồ vập ngay. Phim "Vertigo" thậm chí không chỉ bị lỗ nặng mà còn bị các nhà phê bình điện ảnh vụt phang tới tấp. Mãi hơn hai chục năm sau, vào năm 1980, khi "Vertigo" được trình chiếu trở lại, không hiểu thời thế thay đổi thế nào mà nó lại được khán giả và các nhà phê bình tán tụng, đưa lên tận… mây xanh.

Hiện tại, mặc dù được bình chọn là phim hay nhất mọi thời đại, song một số nhà phê bình lại tỏ ra không thật thỏa mãn với danh hiệu mà "Vertigo" đạt được. Họ cho rằng đây chưa phải là bộ phim hoàn hảo, rằng bộ phim có cấu trúc không hợp lý, chỉ mới xem hai phần ba phim khán giả đã dễ dàng đoán được hồi kết. Thậm chí, có nhà phê bình còn nhận xét, không có bộ phim nào mà suốt nửa thời gian của phim lại chỉ loanh quanh với cảnh James Stewart bám đuôi chiếc xe của Kim Novak với tần suất dày đặc về thị dâm một cách quá xếp đặt. Tất nhiên, dù ai đó có nhìn nhận, đánh giá "Vertigo" nghiêm khắc đến đâu chăng nữa thì đó cũng là điều có thể hiểu được, bởi dẫu sao đây cũng là bộ phim được xếp hạng "hay nhất mọi thời đại". Để đạt được vị trí này thì phải chấp nhận mọi sự phân tích, mổ xẻ…