Đạo diễn Bùi HuyThuần: Còn nhiều day dứt

Những năm gần đây, tên tuổi của đạo diễn Bùi Huy Thuần gần như đã "đóng đinh" với dòng phim chính luận hình sự và đề tài chống tham nhũng. Chỉ trong dăm năm trở lại đây, với các bộ phim truyền hình dài tập như "Cổ vật", "Cuồng phong", "Ngôi biệt thự màu tro lạnh", "Đàn trời", "Chủ tịch tỉnh"... đạo diễn Bùi Huy Thuần đã chinh phục được nhiều khán giả truyền hình. Dường như, đây là những thành quả sau nhiều năm tháng Bùi Huy Thuần tích lũy kinh nghiệm, lăn lộn với phim trường. Mặc dù là đạo diễn có duyên và thành công với đề tài hình sự, song đạo diễn Bùi Huy Thuần vẫn cho rằng, trong các phim ông làm về đề tài này, vẫn còn nhiều điều khiến ông day dứt.

Cách đây ít lâu, gặp đạo diễn Bùi Huy Thuần ở buổi họp báo ra mắt sự trở lại của dòng phim ngắn tập trên VTV, nghe ông chia sẻ những điều tâm huyết về sự quay trở lại của dòng phim truyền hình ngắn tập từng có sức sống mãnh liệt trong chương trình "Văn nghệ chủ nhật" một thời, tôi cứ ngỡ ông sắp sửa bỏ phim dài tập để quay sang làm phim ngắn cho phù hợp với sức khỏe cũng như tuổi tác hiện nay. Trò chuyện với ông mới hay, cho đến giờ ông vẫn quá bận rộn với các dự án phim dài tập nên mặc dù rất thích phim ngắn và đã chuẩn bị 2 kịch bản để tham gia, song ông cũng chưa "bứt" ra để làm phim ngắn được.

Sau sự thành công của 38 tập phim "Chủ tịch tỉnh", Bùi Huy Thuần đã bàn bạc với nhà văn Đình Kính viết kịch bản "Chủ tịch tỉnh" phần 2 (đang đợi được duyệt). Một dự án phim dài 35 tập về hình ảnh những người chiến sĩ Cảnh sát phòng cháy chữa cháy có nhan đề "Nếu đêm ấy không có anh" do nhà biên kịch Nguyễn Xuân Hải viết kịch bản đã được khởi động. Bên cạnh đó, dự án về một bộ phim chống tham nhũng lấy cảm hứng từ một số vụ án nổi cộm trong thời gian gần đây đã được đạo diễn Bùi Huy Thuần đặt hàng nhà viết kịch Long Khánh. Bộ phim có tên "Tình đời bí ẩn" hứa hẹn sẽ là một bộ phim về đề tài chính luận hình sự đầy hấp dẫn. Đó cũng là sự khẳng định quyết tâm không ngại khó, không ngại khổ, không ngại va chạm của đạo diễn Bùi Huy Thuần khi ông dấn thân vào đề tài này.

Đạo diễn Bùi Huy Thuần cho biết, những bộ phim dài tập về đề tài chống tham nhũng như "Đàn trời", "Chủ tịch tỉnh"... ông và đoàn làm phim luôn gặp phải những tình huống khó khăn. Với "Đàn trời", đạo diễn xây dựng những hình ảnh quan chức ăn chơi nhảy múa trên mồ hôi nước mắt của nhân dân với nạn mua quan bán chức và đời tư bê bối. Còn với "Chủ tịch tỉnh", những bí mật đời tư, những khối tài sản kếch xù của một vị quan đầu tỉnh chỉ được hé lộ khi ông này đột ngột qua đời và cuộc đấu tranh với cái xấu, cái ác cũng bắt đầu với cuộc chạy đua sống còn vào chiếc ghế Chủ tịch tỉnh vừa bị khuyết.

Đạo diễn Bùi Huy Thuần tâm sự: "Phê phán cái ác, cái xấu trên màn ảnh mà lại liên quan đến hàng ngũ quan chức là một công việc chẳng dễ dàng chút nào. Sẽ không mấy địa phương nhiệt tình giúp đỡ một đoàn làm phim về tiêu cực, dù nội dung đề cập không hề mảy may liên quan đến địa phương họ nên chúng tôi làm rất khó khăn. Vì thế, để chọn một lối đi an toàn, ngay cả tên tỉnh trong phim "Đàn trời" tôi phải lấy tên là tỉnh... "Bình Lãng" để tránh sự dò xét, hiểu nhầm, suy đoán, quy kết... Tôi cũng phải lên tận Cục Đường bộ nhờ tra cứu xem hiện có đầu số nào chưa được dùng làm đăng ký biển số xe cho các tỉnh để chọn, cuối cùng tìm được đầu số 96 để làm biển số xe ôtô cho các quan chức trong phim "Đàn trời". Với "Chủ tịch tỉnh" thì phải đặt tên tỉnh là "Đông Giang".

Khi đi làm phim "Chủ tịch tỉnh", chúng tôi may mắn nhận được sự giúp đỡ rất nhiệt tình của tỉnh Bắc Ninh nhưng vẫn không dám nói thật là làm phim về đề tài chống tham nhũng, tiêu cực vì lại sợ bị... đuổi về. Đến khi bộ phim hoàn thành, đoàn làm phim mới quay lại cảm ơn và nói thật với lãnh đạo tỉnh về nội dung của phim. Nhưng các anh bên ấy cũng hiểu và thông cảm, không thấy ai phàn nàn gì... Đến khi phim công chiếu trên VTV1, tôi nhận được rất nhiều lời khen, những phản hồi tốt từ phía khán giả.

Có một khán giả lớn tuổi ở Hoài Đức - Hà Nội, cứ sau mỗi tập phim "Chủ tịch tỉnh" lại làm 1 bài thơ, hết 38 tập phim làm thành 38 bài thơ rồi đem đóng quyển, nhờ con trai làm ở huyện ủy đưa bằng xe máy ra tận Hãng để tặng, khiến tôi rất cảm động. Những tình cảm của khán giả chính là nguồn động viên lớn để tôi tiếp tục với con đường mình đã chọn".

Từ cách đây hơn chục năm, sêri phim "Cảnh sát hình sự" đã được khán giả truyền hình yêu thích. Dòng phim này cũng rất có sức hút với đạo diễn Bùi Huy Thuần cũng như các đạo diễn khác của Hãng phim Truyền hình - Đài Truyền hình Việt Nam. Nhưng mãi đến năm 2008, đạo diễn Bùi Huy Thuần mới bắt tay vào dòng phim này với 20 tập của phim "Cổ vật".

Đề tài hình sự mà "Cổ vật" đề cập có nhiều nét mới lạ so với những bộ phim "Cảnh sát hình sự" trước đây, đó là vấn đề buôn lậu đồ cổ, trong đó để có được món đồ giá trị tiền tỉ, những kẻ buôn lậu đã không từ một thủ đoạn nào. Trước những món lợi khổng lồ trước mắt liên quan đến cổ vật, luân thường đạo lý bị đảo lộn: vợ phản bội chồng, cha uy hiếp con... Thấp thoáng trong đó là sắc màu cảnh phục của các chiến sĩ Công an góp một phần công sức quan trọng cùng những con người dũng cảm của làng gốm bảo vệ những báu vật quốc gia khỏi bàn tay của những kẻ hám tiền.

Với phim hình sự đầu tay này, đạo diễn Bùi Huy Thuần có sự khởi đầu khá suôn sẻ khiến ông hào hứng tiếp tục với "Cuồng phong" (41 tập) và "Ngôi biệt thự màu tro lạnh" (36 tập). Ông chia sẻ: "Tuy hai bộ phim này đều nhận được nhiều lời ngợi khen từ phía khán giả và "Cuồng phong" còn đoạt giải thưởng Phim truyền hình được khán giả yêu thích nhất năm 2011, nhưng với tôi vẫn còn đọng lại nhiều điều day dứt, tiếc nuối. Tôi cho rằng, đáng lẽ phim có thể được làm hay hơn, tốt hơn, hấp dẫn hơn nữa.

Với "Cuồng phong" của Khương Hồng Minh - một tác giả công tác trong lực lượng Công an rất am hiểu nghiệp vụ - là một kịch bản lấy nguyên mẫu từ vụ án trùm ma túy Trịnh Nguyên Thủy với nhiều tình tiết giàu kịch tính. Tôi muốn đưa đến cho khán giả những tình tiết chân thực hơn nữa về hang ổ của Trịnh Nguyên Thủy - nơi chiết xuất ma túy với những dụng cụ liên quan đến quá trình này nhưng không làm được vì yếu tố bí mật nghiệp vụ. Nhiều cảnh truy bắt hay những tình huống gay cấn cũng chưa có cơ hội thực hiện như mong muốn. Trong phim "Ngôi biệt thự màu tro lạnh", mở đầu phim có cảnh một chiếc xe tải chở gỗ bị lật nghiêng, gây ách tắc giao thông cho hàng trăm xe tải khác.

Để làm được điều này, chúng tôi phải nhờ đến chính quyền can thiệp, trong đó có lực lượng Cảnh sát giao thông tham gia chặn đường thì mới làm được. Tôi phải chạy vạy đi nhờ vả rất nhiều nơi, cuối cùng được thành phố Hải Phòng giúp đỡ mới hoàn thành được cảnh quay này...".

Đạo diễn Bùi Huy Thuần cũng tiết lộ, trong các phim hình sự của mình, ông đặc biệt thích thú với hình ảnh các chiến sĩ Cảnh sát cơ động. Phần là vì ông có mối quan hệ thân thiết với lực lượng này, phần vì đây là lực lượng chính quy được trang bị tốt về con người cũng như các trang thiết bị. Vì thế, nếu cần bối cảnh một cuộc truy đuổi, vây bắt lớn, ông thường nhờ đến lực lượng cảnh sát cơ động và nhờ thế mà tạo được hiệu ứng tốt cho phim...

Đến nay, đạo diễn Bùi Huy Thuần đã giành được khá nhiều giải thưởng trong lĩnh vực phim truyền hình tại Liên hoan Truyền hình toàn quốc như Huy chương Vàng  cho "Những người hết thời", "Đàn  trời"; Huy chương Bạc cho "Chốn quê", "Cho em một ngày vui"... Ông cũng được đánh giá là một đạo diễn dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm và gần đây, hễ có kịch bản phim về đề tài tham nhũng gai góc, nhạy cảm là cái tên Bùi Huy Thuần lại được nhắc tới.

Cũng giống như tôi, đã có nhiều người từng hỏi đạo diễn Bùi Huy Thuần: "Tại sao anh cứ thích chọn con đường khó để đi?", ông chỉ cười, nụ cười hiền từ và nói: "Làm xong mỗi bộ phim dài tập tôi đều phát ốm, tự nhủ khéo từ giờ phải bỏ làm phim dài tập vì lao tâm khổ tứ quá. Nhưng rồi khi khỏe lại, đứng trước một kịch bản mới nào đo,á tôi lại đầy hứng khởi, nhất là với những phim về đề tài chống tham nhũng như "Tình đời bí ẩn" mà chúng tôi đang đầu tư tâm huyết, trí tuệ vào đó"