Chỉ là ông...mô phạm

Thứ Sáu, 24/12/2010, 10:24

Nhà văn Nguyễn Công Hoan, ngoài tài sáng tác còn nổi tiếng là người hóm hỉnh. Sự hóm hỉnh thể hiện rõ nhất ở cách nói vừa đủng đỉnh... như không, lại vừa rất ngắn gọn, mang tính... đúc kết của ông. Có lẽ vì thế mà nó càng gây ấn tượng với người nghe.

Ngay khi mới ở độ tuổi ngoài ba mươi một chút, với những truyện ngắn đặc sắc, Nguyễn Công Hoan đã được người đương thời xem như một Môpátxăng (Guyde Maupassant - nhà văn Pháp nổi tiếng thế kỷ XIX) của Việt Nam. Một lần, tại quán ăn, nhà văn Thạch Lam đã chỉ vào Nguyễn Công Hoan, giới thiệu với nhà văn Thanh Tịnh:

- Đây là anh Nguyễn Công Hoan, một Môpátxăng của ta.

Mới nghe tới vậy, Nguyễn Công Hoan quay sang Thanh Tịnh, hóm hỉnh giải thích:

- Anh Thạch Lam gọi tôi là ông Môpátxăng. Không phải đâu. Tôi chỉ là ông Mô, không phải mô phỏng, mà là... mô phạm. Chẳng là tôi làm nghề "gõ đầu trẻ" ấy mà...

Hồi cải cách ruộng đất, có anh chàng mặc dù thuộc thành phần ăn trắng mặc trơn song lại khai mình thuộc thành phần công nhân. Thậm chí, anh ta còn "khoe" với mọi người rằng nhân vật phu kéo xe trong truyện ngắn "Người ngựa, ngựa người" của Nguyễn Công Hoan chính là bố đẻ của anh ta, rằng "Nhà văn Nguyễn Công Hoan đã gặp bố tôi để lấy tài liệu sáng tác".

Trước sự bán tín bán nghi của người đời, Nguyễn Công Hoan không cải chính, chỉ... trầm trồ:

- Tài thật. Nếu hắn viết văn, chắc sẽ sáng tác giỏi hơn tôi nhiều. Khéo đến bậc thầy.

Chẳng là, Nguyễn Công Hoan từng có lần định nghĩa "viết tiểu thuyết là bịa như thật". Ông tỏ ra... khâm phục cái sự "bịa như thật" của anh chàng nói trên.

Có một thời, phụ trách công tác đối ngoại ở Hội Nhà văn Việt Nam là nhà thơ Nguyễn Xuân Sanh. Sau nhà thơ Nguyễn Xuân Sanh đến nhà văn Nguyễn Công Hoan. Tiếp sau nhà văn Nguyễn Công Hoan, nhà thơ Tế Hanh đảm trách công việc này. Khi bàn giao công việc mới cho Tế Hanh, Nguyễn Công Hoan chỉ dặn mấy câu ngắn gọn:

- Ông Sanh giao cho mình một ngày mới hết. Giờ mình chỉ nói với ông một phút thôi. Đối ngoại là việc rất khó nhưng cũng rất dễ. Vì những nhà văn nước ngoài họ đến rồi họ đi. Để họ nói nhiều, còn ông nói ít thôi...

Về kinh nghiệm viết văn, Nguyễn Công Hoan thường nói rất ngắn gọn. Ông từng căn dặn các nhà văn trẻ: "Nghề viết phải học lỏm, học mót, học thế nhớ lâu. Người ta nói một, mình phải hiểu mười. Phải tinh mới được, phải láu mới được". Thậm chí, có lúc cao hứng, ông còn khuyên nhủ các đồng nghiệp: "Muốn viết văn hay, phải... yêu nhiều". Và, nói tới đây, ông lấy... chính mình ra làm ví dụ

Việt Lâm
.
.