"Nguyễn mẫu của Laura" đã được "giải thoát"

Thứ Hai, 21/12/2009, 10:30
Trung tuần tháng 11 năm nay, tạp chí "Playboy" lần đầu tiên trích đăng cuốn tiểu thuyết viết dở của nhà văn Nga nổi tiếng Vladimir Nabokov "Nguyên mẫu của Laura". Một tuần sau, cuốn sách đã được xuất bản đồng thời ở châu Âu và Mỹ.

Việc xuất bản cuốn tiểu thuyết đã gây nên cuộc tranh luận nảy lửa trong giới nhà văn, nhà phê bình văn học và các nhà "Nabokov học" khắp thế giới. Vấn đề ở chỗ, sinh thời, bản thân tác giả không muốn xuất bản nó. Bản thảo gồm 138 tấm phiếu catalo với những đoạn rời rạc. Nabokov nghĩ ra từng đoạn và chép chúng trên những tấm phiếu kích thước bằng nhau, sau đó ném chúng vào chiếc hộp đựng giày, và khi chiếc hộp đầy, ông sắp xếp chúng theo một trật tự cần thiết. Trước lúc mất, Vladimir Nabokov trăng trối cho vợ đốt những tấm phiếu này. Nhưng bà Vera Nabokova không dám thực hiện lời hứa và đã chuyển những bản nháp này đến bảo quản tại một ngân hàng ở Thụy Sĩ.

Sau khi bà qua đời năm 1991, con trai duy nhất của họ là Dmitry Nabokov đã có lúc định thực hiện nguyện vọng của người cha. Tuy nhiên, mãi đến năm 2008, Dmitry Nabokov mới tuyên bố "Nguyên mẫu của Laura" sẽ được xuất bản. Lúc bấy giờ ông đã 74 tuổi. Bà Tatyana Ponomareva, Giám đốc Bảo tàng Vladimir Nabokov ở Sankt-Peterburg, nói: "Lần đầu tiên tôi trao đổi với ông Dmitry Nabokov điều đó cách đây 5 năm. Ông Dmitry do dự rất lâu, nhưng bây giờ hiểu ra rằng đã đến lúc ông cần phải quyết định, vì rằng ngoài ông ra không có người thừa kế khác".

Một số nhà phê bình cho rằng Dmitry Nabokov quyết định công bố cuốn tiểu thuyết chỉ vì tiền. Họ trích dẫn ý kiến của ông trong một bài trả lời phỏng vấn: "Nơi chín suối cha tôi chắc sẽ mỉm cười và dễ dàng từ bỏ ý định của mình, nếu ông nhìn thấy tình cảnh của tôi hiện nay".

Tuy nhiên, bà Tatyana Ponomareva lại có quan điểm khác: "Tôi nghĩ rằng cần phải xem chuyện đó là việc riêng của người thừa kế, chỉ Dmitry Nabokov mới có thể quyết định điều đó, vì vậy bất kỳ quyết định nào của ông cũng nên được đón nhận với sự thông cảm và biết ơn. Thái độ của riêng tôi là: Tôi rất vui mừng vì ông ấy đã hành động như vậy, tôi rất thích những gì Vladimir Nabokov đã viết, đã quan tâm và đã làm trong những năm cuối của cuộc đời mình. Giám đốc bảo tàng đã đọc cuốn tiểu thuyết và nói rằng mặc dù nhiều chỗ nó chưa hoàn thiện, nhưng "dù sao đây cũng là văn bản của Nabokov" - Bà Tatyana nhấn mạnh.       

Nga, cuốn tiểu thuyết được xuất bản theo hai phương án. Phương án đại trà bao gồm văn bản đã được sắp xếp theo trật tự do Dmitry Nabokov thực hiện. Phương án thứ hai dành cho các chuyên gia và các độc giả đặc biệt, gồm các tấm phiếu catalo chép tay ở dạng nguyên bản. Bản dịch của cả hai ấn phẩm đều do Gennady Barabtarlo, Giáo sư Đại học Missouri ở Mỹ, chuyên nghiên cứu tác phẩm của Vladimir Nabokov thực hiện. Phương án thứ nhất sẽ được xuất bản với số lượng 50.000 bản, phương án thứ hai: 10.000 bản.

Trong một bài phỏng vấn gần đây, khi được hỏi về ý kiến của bạn đọc sau khi cuốn sách được xuất bản, ông Dmitry Nabokov  nói rằng dư luận sẽ chia ra làm ba. Một số cảm ơn ông đã giữ lại cuốn tiểu thuyết, số thứ hai cáo buộc ông đã không thực hiện ý nguyện của người cha, số thứ ba muốn so sánh "Nguyên mẫu của Laura" với những tác phẩm khác của Vladimir Nabokov.

Việc công bố "Nguyên mẫu của Laura" chưa hoàn toàn đặt dấu chấm hết về bí mật 30 năm cuốn tiểu thuyết cuối cùng của Vladimir Nabokov. Được biết, vào những ngày đầu tháng 12 này, tại chợ đấu giá Christie's ở New York, ông Dmitry Nabokov sẽ bán 138 tấm phiếu catalo của "Nguyên mẫu của Laura". Các chuyên gia đấu giá đã định giá tập bản thảo từ 400.000 - 600.000 USD

Trần Thanh Hằng
.
.