Nguyễn Bích vẽ trong tiếng nhạc

Thứ Ba, 24/10/2006, 11:00

Không phải đến lúc là cộng tác viên thường xuyên của Báo Thiếu niên Tiền phong (sau là Báo Nhi đồng) ở mục truyện tranh tôi mới biết họa sĩ Nguyễn Bích mà biết ông sớm hơn khi nghiên cứu về báo chí quân đội thời kỳ kháng chiến chống Pháp.

Ông là họa sĩ của Báo Quân du kích, sau là Báo Quân đội nhân dân đã vẽ rất nhiều ký họa chiến trường “tây ra tây, ta ra ta”; đồng thời là một họa sĩ - chiến sĩ vẽ nhiều tranh cổ động động viên kịp thời  bộ đội và nhân dân ta “trường kỳ kháng chiến”. Ông là tác giả, đồng tác giả của nhiều huy hiệu, lôgô của một số chiến dịch lớn, một số đơn vị văn hóa nghệ thuật của quân đội…

Hòa bình lập lại (1954), Nguyễn Bích chuyển ngành làm nhiều công việc và cùng vẽ rất nhiều tranh, trong đó đáng chú ý là tranh cổ động, tranh truyện, tranh đả kích. Nhà ông có thời ở phố Liên Trì cạnh khu tập thể Công đoàn nơi tôi cư ngụ, thành thử hễ cứ nhận viết lời cho tranh truyện thiếu niên là tôi lại đến gõ cửa ông vẽ tranh minh họa. Là biết thôi chứ chưa hẳn thân nhau (tôi tự đặt khoảng cách với ông vì ông sinh năm 1925 đáng tuổi cha chú tôi) nhưng có lần ông nói: “Cậu chưa biết nhiều về tớ đâu, tớ còn có những caricatuya về văn nghệ sĩ nom cũng đường được!”. Tôi “chớp” được thông tin này và đã để công tìm kiếm, quả đúng vậy.

Trên tờ Văn nghệ công an số này, xin phép được giới thiệu bức ký họa “cả trang” của Nguyễn Bích nhan đề “Họp làng nhạc lần thứ II” vẽ nhân dịp Đại hội Nhạc sĩ lần thứ 2 khai mạc (1963) đã in trên báo Văn nghệ số 20 năm đó.

Bức ký hoạ "Họp làng nhạc lần thứ II" của hoạ sĩ Nguyễn Bích.

Ở đây, chúng ta gặp LHP với tác phẩm “Ca ngợi hồ Chủ tịch”, Đỗ Nhuận với “Du kích sông Thao”, Hoàng Vân với “Hò kéo pháo”, Phan Huỳnh Điểu với “Tình trong lá thiếp”, Trần Ngọc Xương với “Em bé Mường La”, Văn Chung với “Lỳ và Sáo”, Nguyễn Xuân Khoát với “Tiếng chuông nhà thờ” và rất nhiều những gương mặt nổi tiếng lúc bấy giờ như Tân Nhân, Tường Vy, Thương Huyền, Ngọc Dậu, Đinh Ngọc Liên, Đinh Thìn, Vũ Liên, Nguyễn Đức Toàn, Phạm Tuyên…

Tôi rất phục tài Nguyễn Bích vẽ đã đành rồi; ở đây là “tài” nhớ, là kiến thức âm nhạc rất cập nhật của ông. Để tỏ lòng kính trọng họa sĩ Nguyễn Bích tôi xin phép tác giả Trần Tuy được cho in bức họa chân dung Nguyễn Bích đã in trong tập “Trần Tuy - Quà tặng những người cùng thời” (NXB Mỹ thuật - 2002)

Ngô Vĩnh Bình
.
.