Hoa lộc vừng bên sông

Thứ Năm, 23/02/2017, 15:00
Lí cũng đau khổ tột cùng. Lí mong cây cầu nhanh chóng được xây dựng. Lí mong người ấy trở lại làng Mòi. Nhưng người đi rồi như bóng chim tăm cá, mất hút tận góc biển chân trời, không một lời nhắn, dòng địa chỉ để lại...

Phú nhìn xuống tay mình. Đồng hồ đã điểm mười sáu giờ. Đứng đợi đò dọc về làng Mòi hơn tiếng đồng hồ. Đò đang tới. Dòng sông mênh mông, nắng cuối ngày rớt xuống phủ ngút cả tầm mắt. Xa xa trước mặt, bãi ngô, bờ tre chẳng khác nào dãy nút xanh cài trên vạt áo con gái. Con nước đang rặc, vài đám lục bình lơ đễnh trôi bung biêng. Phú bật bung cúc áo ngực, gió phả vào mặt, vào tai, vào cổ mát rượi. Phú thấy mình hơi chùng xuống, người nhũn lại sau cả đoạn đường dài khá căng thẳng từ Hà Nội về.

Đứng trước dòng sông, Phú thấy một dòng sông nữa đang trôi trong mình, những mảng kí ức tưởng như đã lãng quên nay trở lại. Khi ấy, Phú vừa tốt nghiệp đại học, háo hức, nhiệt tình, lãng mạn, được phân về làng Mòi nghiên cứu, thiết kế một cây cầu bắc qua sông. Thế mà đã nhiều năm Phú không trở về.

Đò vừa đến, đợi mọi người lên đò yên vị, Phú mới bước lên. Thoáng nhìn, Phú thấy cô lái đò dường như vẫn dành sự ưu ái cho mình với bộ áo quần chỉn chu, vai đeo cặp đựng laptop, hàng khuy áo cài cặp gọng kính đen, giày đen bóng lộn. Không nói ra nhưng chị lái đò và khách về làng Mòi hôm ấy ai cũng đoán Phú là người từ nơi khác đến.

Dù đã bước lên đò khá nhẹ nhàng nhưng sóng chiều vỗ mạnh, nước dềnh từ người lên trước đã làm ướt một bên chiếc giày đen lẫn một đoạn ống quần. Phú nhíu mày, vẻ hơi khó chịu. Gương mặt chị lái đò vẻ áy náy, nở nụ cười làm lành: "Chú thông cảm nhé". 

Nói đoạn, chị quay mũi rẽ về hướng làng Mòi. Phú tìm vị trí ngồi để nhìn rõ hai bờ sông. Chiều nay đò đông hơn mọi hôm, chở hơn hai chục người, cả đàn ông, đàn bà và trẻ em đi học về. Chị lái đò phân bua: "Bao năm rồi dân làng Mòi vẫn thế. Người cứ sinh sôi, trẻ con nhiều hơn người lớn. Vậy mà dự án cây cầu mơ ước giờ mới bắt đầu - Chị lại cười - Bà con yên tâm nhá, còn ngồi đò dọc dài dài".

Miệng nói còn một tay chị giữ mái chèo, tay kia vuốt nhẹ mấy hạt mồ hôi bết những sợi tóc mai đã điểm bạc, gương mặt rám nắng ẩn chứa những nhọc nhằn, khắc khổ. Phú lại mang máng nhớ gương mặt cô lái đò đã đưa anh và đoàn công tác về bến làng Mòi năm nào.

Ngày ấy, là sinh viên tốt nghiệp đại học xây dựng, Phú chập chững vào đời. Đi làm công trình chưa được bao lâu, Phú được lệnh nhập ngũ trong đợt tổng động viên. Vào lính, Phú được biên chế về đơn vị công binh, đi khắp đó đây, xây cầu đường bộ, thiết kế thi công những tuyến đường trọng điểm biên giới. Trong những lần xa sự quản lí đơn vị, Phú dính kỉ luật trong quan hệ quân dân.

Năm năm sau, Phú ra quân và trở lại nghề xây dựng. Phú cưới vợ. Vợ Phú người khác làng, cũng làm cùng ngành. Vợ chồng Phú có với nhau hai cậu con trai. Đứa lớn đã tốt nghiệp phổ thông trung học, đứa em học lớp tám. Từ kĩ sư tư vấn thiết kế, Phú lên phó phòng, trưởng phòng, rồi giám đốc một công ty xây dựng lớn ở Hà Nội. Công việc bận bịu nhưng Phú thấy mãn nguyện. Năm tháng trôi đi như dòng sông không dừng lại, Phú nhòa nhạt mấy mối tình và không hề hay biết mình có một đứa con gái.

*

Từ trước Tết, Phú đã thấy trong người bất an. Nhiều đêm mộng mị, giấc ngủ chập chờn. Một hôm, có giấc mơ đè nghẹt, Phú thấy con trai mình vừa vào hè đi chơi với đám bạn, mấy đứa rủ nhau xuống sông Hồng tắm rồi tụt xuống hố cát chết đuối. Trước lúc chìm, thằng bé con đưa tay vẫy vẫy khi vợ chồng Phú đi ngang qua. Ngồi trong xe Land Cruiser, Phú gào như điên loạn  mà vợ Phú ngồi bên vẫn lặng im. Phú khóc vật vã, đấm tay vào ngực thùm thụp. Vợ hốt hoảng lay gọi. Phú choàng dậy, mồ hôi đầm đìa...

Phú không dám kể cho vợ nghe về giấc mơ nhưng từ đó cho đến sáng, sự ám ảnh  khiến Phú không tài nào ngủ lại được. Ngồi uống cà phê trước cổng cơ quan, tay trợ lí phán: "Dạo này trông anh phờ phạc quá, mắt trũng sâu". Phú thừa nhận mình vẫn ăn, uống tốt nhưng kém ngủ, đồng hồ sinh học không được như trước đây. Đi khám bác sĩ không phát hiện ra bệnh gì, chỉ nhận được lời khuyên: "Ngoài tuổi năm mươi, con người ta có những đột biến về sức khỏe".

Tối đến, vợ Phú bảo: "Mấy năm không thấy anh nghỉ phép, nay sắp xếp nghỉ ngơi vài tuần, đi khám thêm vài nơi nữa. Em mua thuốc bắc về sắc anh uống nhé". Phú ậm ừ qua chuyện rồi lấy cớ đi nằm. Mãi không ngủ được, Phú vớ cuốn sách, bất ngờ đọc được câu: "Con người ta lúc mạnh nhất cũng chính là lúc yếu nhất. Lúc mạnh nhất sẽ bộc lộ những điểm yếu nhất". 

Phú giật mình nghĩ mông lung. Không lẽ hồi vận đã đến điểm dừng? Không lẽ may mắn đã buông bỏ mình? Những lần nhận được dự án béo bở, rồi được tung hô, được đàn em cung phụng, được cấp trên đề đạt cất nhắc, những lúc ấy, bọn đàn em bảo: "Tuổi anh thời điểm này đang vào độ chín".  Phú cười tự đắc như tỏ rõ năng lực sức khỏe của mình trước anh em, nhưng trong lòng mung lung lắm.

Chuyến trở về làng Mòi lần này chỉ mình Phú biết. Ra đi, Phú không thông báo cho vợ con. Ở cơ quan, chỉ biết Phú cắt lịch đi công tác xa một chuyến vào miền Trung. Những ý nghĩ khi rời rạc chắp vá, khi liền mạch theo dòng nước miên man… Thuận gió, con đò lướt nhẹ hơn. Mái chèo không ì ạch như lúc mới rời bến nữa.

*

Trong lúc ngồi ngắm hai bờ sông Phú xoãi hai tay chống ra đằng sau lưng, cảm giác chạm phải một cô bé. Đúng, đó là một cô bé trạc mười ba tuổi, tóc mây hoe vàng, đôi mắt đen láy và nụ cười tươi hồn nhiên. Cô bé cựa quậy ngước nhắc Phú: "Chú cứ duỗi chân ra cho thoải mái. Ngồi đò dọc không ngồi bằng mãi được đâu!".

Nhìn đôi mắt sáng rực của cô bé, Phú thấy lạnh sống lưng, nghĩ ngay đến đôi mắt cậu con trai thứ hai của mình. Rất giống. Cô bé mặc chiếc áo màu xanh thẫm, cài chiếc nơ xanh ngọc bích. Màu xanh nhạt nhòa như sương khói dòng sông.

Minh họa: Phạm Minh Hải.

Không ngồi chắp bằng nữa, Phú với tay cầm mạn thuyền đu người về phía trước. Cô bé lại nhắc: "Chú cứ ngồi thẳng lưng cho đỡ mỏi". Lần này, Phú lại làm theo như một phản xạ tự nhiên. "Chắc chú đi đường xa về mỏi lắm?". Phú im lặng rồi thầm nghĩ: "Sao cô bé giống bà cụ non vậy nhỉ, chuyện gì cũng biết?". Phú hỏi: "Bé tên gì?". "Cháu tên Lành!". "Lành, một cái tên rất ấn tượng bé à".

*

Sông chiều xuôi dòng mát rượi. Dường như cảm giác ngồi cạnh cô bé đem lại cho Phú chút thư thái, bình yên. Cô bé Lành huyên thuyên đủ thứ chuyện. Bắt đầu chuyện về con sông. Phú hỏi: "Sao mà cháu biết nhiều thế!". Lành chỉ cười, đôi mắt mơ hồ như ở một miền xa thẳm. 

Con sông này bắt nguồn từ mấy nhánh nhỏ dãy Đông Trường Sơn về hợp lưu một điểm trước khi đổ ra biển. Trong những nhánh sông đó có dòng hơi đục, một dòng rất trong. Về tới làng Mòi, các nhánh hòa vào nhau thành màu xanh nhờ nhợ. Doi cát nhô ra phần giữa sông xưa kia chỉ là một dải cát nhỏ. Sau nhiều năm vần vũ gió mưa, bão lụt, doi cát tích tụ lớn dần lên giống như một ốc đảo!

Phú vẫn chăm chú lắng nghe giọng nói mơ hồ như gió. Lúc đầu, người làng chỉ chèo thuyền ra doi cát đảo này canh tác, trồng trọt hoa màu. Dần dần, có người đến ở rồi định cư tại đây, lập xóm lập làng, gọi là làng Mòi. Trước đây chưa có một nhà ngói nào, chỉ nhà tranh, vách nứa. Thời kì sau Cách mạng Tháng Tám, làng Mòi là nơi nuôi giấu cán bộ dưới những địa đạo bờ tre, những căn hầm bí mật, trà trộn vào người làm đồng ruộng, nương bãi. Việc cơ động qua lại làng Mòi không hề dễ dàng. Địch đã nhiều lần đánh phá, muốn xóa sổ và lập căn cứ tại làng Mòi nhưng không cách gì thực hiện được.

Một đêm không trăng, quân Pháp dùng tàu chiến ra định đánh úp. Những lũy tre quanh làng là chiến lũy. Đạn pháo phạt ngang lưng thân tre, bật tung lên nhiều búi tre trơ gốc, nhưng không xóa được quân dân làng Mòi trong lòng đất. Họ tỉnh táo, kháng cự quyết liệt.

Tàu bị bắn cháy, địch chết vô kể. Người làng Mòi và bộ đội cũng chết. Máu nhuộm đỏ cả khúc sông. Nhiều đứa trẻ vô tội trở thành oan hồn, nên dòng sông này thiêng lắm. Vì thế dân làng Mòi lập một miếu thờ ngay bến sông. Cứ đến ngày rằm và mùng một, người ta sắm lễ vật ra cúng tế. 

Thường vào rằm tháng Giêng, dù trời trong xanh nhưng khúc sông khi nổi sóng lại lắc rắc mấy hạt mưa, có khi mưa to, mây nước vần vũ. Từng đàn cá vẫy vùng. Có người nói cá chép ngược dòng để hóa rồng, có người nói cá chày mắt đỏ ngược dòng từng đoàn chiêm bái thủy thần ngã ba sông. Mấy cụ trong làng nhắc nhở không ai được đánh bắt vì đó là lúc đoàn cá đang rước thủy thần về miếu.

Phú thấy lạnh sống lưng khi nghe nhắc đến những người đuối nước chết trôi dạt  trên bến sông. Hầu như khúc sông này năm nào cũng có người chết trôi. Có năm hai ba đứa trẻ, có năm là phụ nữ. Chưa có ông bà lão nào chết đuối. Có người vô tình trượt chân bị nước cuốn trôi, có người trẫm mình vì oan khuất nào đó.

Chuyện cô Lí làng Mòi bị đuối nước trong làng còn nhiều mối ngờ lắm. Thời ấy ai cũng biết con gái làng Mòi không ai bơi giỏi bằng cô Lí. Nhà Lí sát ngay bờ sông. Ông bà Loan sinh ra ba chị em gái. Cô Lan đầu lòng, ít học. Mười sáu tuổi, đã nhập hợp tác xã chèo đò. Lí là gái út, xinh xắn, bụ bẫm, biết bơi từ sớm trên những quãng sông rậm rì cỏ lau, cỏ lác, cỏ nùng. Cho trâu tắm, cắt cỏ chăn trâu, không khúc sông nào Lí không biết tới. Người làng Mòi ít được học vì đi lại đò giang cách trở nhưng bơi rất giỏi.

*

Năm mười bảy tuổi, môi Lí mọng đỏ, gò ngực không mặc yếm đã vun cao vời vợi như thách thức ánh trăng. Gương mặt Lí thanh tú thánh thiện, làn da sậm, vóc người tròn lẳn, nhanh nhẹn như con cá chày mùa nước lũ. Lí rực rỡ như một bông hoa, luôn là tâm điểm chú ý của trai làng Mòi. Những đêm trăng sáng, trai làng Mòi mở giọng hò đưa đẩy. Lí chưa để ý đến ai trong số họ, kể cả những trai làng khác mò theo đò dọc về làng hò ghẹo tán tỉnh cho đến khi có đoàn khảo sát về xây cầu làng Mòi.

Trong nỗi khát khao giải thoát nỗi nhọc nhằn, chỉ cần nói đến xây cầu là dân làng Mòi sướng run lên rồi. Mà sướng cũng phải thôi, bởi bao năm họ gần như bị cách li với trung tâm phố huyện, cách li với thế giới văn minh. Trẻ em thất học, người lớn lam lũ đầu tắt mặt tối.

Nghe đâu từ khi đoàn khảo sát xây cầu về làng, Lí đã phải lòng chàng kĩ sư đẹp trai trong đoàn. Đó là người đàn ông có đôi mắt sáng, cặp lông mày hơi xếch, lưỡng quyền cân đối. Các cụ làng Mòi thường nói, người tướng mạo thế là giỏi giang nhưng hay bội bạc, có khi dễ nổi loạn nhưng Lí nào đâu để ý đến. Đặc biệt, chàng trai còn biết thổi sáo, học cách hát điệu hò đối Ví vẹo làng Mòi rất nhanh.

Chiều chiều, anh em trong đoàn khảo sát cầu ra bờ sông tắm. Chàng trai trong mơ của Lí cũng bơi giỏi như con rái cá. Thả trâu bên bờ sông, Lí như bị thôi miên vào chàng trai có làn da trắng, bụng thon, bơi lượn trên dòng, khác hẳn với những anh chàng đen đúa, ngỗ ngược trong làng. 

Ông bà Loan đương nhiên cũng mừng vui khấp khởi về việc xây cầu. Nhưng khi biết Lí hay thơ thẩn bờ sông, lân la bên lán trại đoàn khảo sát để thả trâu, ông bà nhắc nhở con gái thì Lí nói: "Họ nhờ con chỉ giúp đoạn sông nào có nước xoáy, đoạn nào không thôi. Ai cũng mơ ước làng mình có cây cầu qua sông, sao không giúp họ". Lí lí sự thế nên ông bà Loan đành chịu. Thực tế, chỉ lòng Lí mới hiểu điều gì đang ngún lửa bên trong. Lí mê muội bởi tiếng đàn đêm đêm réo rắt đã làm run rẩy quả tim bé bỏng của đứa con gái mới lớn.

Đoàn khảo sát ở làng Mòi mấy tháng. Các bước khảo sát hoàn tất và đi vào thiết kế, dự toán kinh phí xây dựng. Đây là công trình cấp tỉnh, nghe nói chính phủ Pháp sẽ đầu tư. "Vì có yếu tố nước ngoài nên phải được thẩm định chặt chẽ và chờ đợi phê duyệt dự án khá lâu đấy. Bà con cứ chờ đợi". Trưởng đoàn khảo sát giải thích ngắn gọn như thế trước khi rời khỏi làng Mòi.

*

Nằm vài tháng rồi nhổ neo. Khi đoàn cán bộ khảo sát rời khỏi làng Mòi thì cái bụng của Lí có gì đó đang quẫy đạp. Lí biếng ăn, biếng ngủ, cổ cứ cao dần lên, nôn ọe liên hồi. Bà Loan biết sinh hoạt của con gái thất thường, bà gặng hỏi thì Lí giấu biệt không cho biết tác giả, bà đau khổ không kém bất kì một người mẹ nào có con gái lỡ dở: "Thế là con giết thầy mẹ rồi con ơi! Bôi gio trát trấu vào mặt thầy mẹ rồi con ơi!". 

Lí cũng đau khổ tột cùng. Lí mong cây cầu nhanh chóng được xây dựng. Lí mong người ấy trở lại làng Mòi. Nhưng người đi rồi như bóng chim tăm cá, mất hút tận góc biển chân trời, không một lời nhắn, dòng địa chỉ để lại.

Nỗi buồn không biết tỏ cùng ai. Đến ngày khai hoa nở nhụy, bé gái chào đời. Ông bà Loan ngậm đắng nuốt cay nuôi con, nuôi cháu. Khốn thay, Lí chửa hoang mang tiếng và liên lụy đến cả gia đình. Kể từ ngày cô em út lỡ làng, không một trai làng nào tìm đến chị em nhà Lí nữa. Cay cực, ngẫm ngợi mông lung, trận bão lũ mùa tiểu mãn dữ dội năm ấy đi qua, khi nước bờ sông rút xuống thấp, Lí mang áo quần ra sông giặt, trượt chân xuống bến, bỏ lại đứa con gái đỏ hỏn cho ông bà Loan với nỗi oan khuất phụ tình.

Chuyện Lí chết trôi lan nhanh ra cả làng. Người thì bảo Lí trượt chân bên bờ lũ dữ cuốn trôi. Người lại bảo Lí thất tình nghĩ quẩn mà gieo mình xuống dòng sông. Người thì nói thủy thần về bắt người con gái gieo rắc nhơ nhớp cho làng… chẳng biết đâu mà lần. 

Người làng Mòi đỏ đuốc tìm hai ngày hai đêm, rà lưới từng centimet đáy sông vẫn không thấy. Cuối cùng họ cũng vớt được Lí ở cuối đụn cát, tay còn nắm chặt chiếc áo đứa bé sơ sinh. Mái tóc dài đen nhánh sau tấm lưng thon ngày nào vẫn kẹp chặt chiếc nơ cài tóc màu xanh ngọc bích. Nếu không có mái tóc dài ấy quấn vào gốc cây sung trồi trên đụn cát thì không biết thi thể Lí đã trôi về đâu.

Đám ma Lí được hơn năm thì ông bà Loan lần lượt về với tổ tiên. Người chị gái thứ hai đẹp người tốt nết vừa ngoài hai mươi tuổi không chịu đựng được cảnh ấy đã theo về làm lẽ cho ông phó cối làng Thượng đã hai đời vợ. Còn chị Lan vẫn làm nghề chèo đò dọc của hợp tác xã, ở vậy hương khói cho ông bà Loan và nuôi cháu gái là con của Lí.

Mười ba tuổi, cô bé mới học hết lớp năm. Hôm đầu tiên nghỉ hè, cô bé xin phép  theo chúng bạn đi mò hến bãi cát bồi. Một đứa trong nhóm trượt chân sa vào hố sâu nước xoáy khi những tàu hút cát vừa rời đi khỏi, mấy đứa thất thần lao ra cứu bạn. Bốn đứa trẻ chết ba, trong đó có con của Lí.

*

Lành dừng lại như để lấy hơi kể tiếp trong khi tai Phú ù đặc, đầu ong ong, chống chếnh, người chơi vơi không trọng lượng, toàn thân run lên như cơn sốt. Như có một gì đó trói chặt, bóp nghẹt trái tim. Tiếng Lành kể tựa hồ như tiếng gió, cứ thun thút, rì rào từ bãi ngô bờ sông lao xao bên tai Phú.

Hoàng hôn buông trên sông tím rịm, trời sâm sẩm tối. Những đám lục bình dật dờ như những bóng ma đuối nước trên mặt sông. Gió từ lòng sông thổi lên mát lạnh, quất từng cơn rát buốt trong lòng, tái tê cả một khúc sông. Gió thổi mà lưng Phú ướt đẫm mồ hôi. Chẳng biết từ khi nào, nước mắt Phú thấm ướt cả vạt áo. Lâu lắm rồi Phú mới thấy mặn chát quanh khóe miệng như thế. Tình yêu thật lòng hay là lợi dụng sự nhẹ dạ cả tin của người con gái chất phác? Kí ức cố tình lãng quên nhưng không được, hay là sự bạc ác, dằn vặt trong con người Phú trong suốt mấy chục năm qua cứ lớn mãi.

Đò cập bến. Khách đi đò đã lên bờ, Phú vẫn ngồi lặng yên trên thuyền, hai tay  bấu chặt lấy mạn, mặt gục xuống, đầu tóc rũ rượi. Thấy lạ, chị lái đò găm sào buộc neo xong đi về phía người khách lạ. "Đò tới bến rồi đó. Sao chú không lên bờ?". Phú không nói được gì mà chỉ khoanh tay trước ngực cho đỡ run. Chiếc kính tròng đen cài trước ngực đã vỡ từ lúc nào, những mảnh kính vỡ đâm vào ngực Phú. Mấy giọt máu thấm cả ra ngoài chiếc áo sơ mi. Trong đầu Phú dường như có ngàn vạn con ong bay về nhảy nhót vây kín những chuỗi hoa lộc vừng trổ bông chiều buông bên bến sông làng Mòi.

Phú nhớ lại tất cả. Ngay lúc ngồi lên đò đi được một quãng sông, Phú đã linh cảm thấy cô bé ngồi bên mình không phải là một cô bé, mà là một người con gái, một bà lão, một hồn ma… Những mảnh kí ức vỡ vụn, cố tình bỏ quên trong Phú thức dậy. Người Phú rệu rã, chân khuỵu xuống. Sao không có một cây cầu nào bắc qua sông từ dạo ấy? Sao Phú không trở lại? Sao Lí không đi tìm Phú?

*

Rời khỏi bến đò, Phú đến bên một gốc cây to quá tầm người ôm. Đó là cây sung già cỗi, đứng im lìm tỏa bóng xuống dòng sông. Phú nhớ lại chính bên gốc cây sung này anh em đoàn khảo sát thường để quần áo trước khi xuống tắm. Đêm đến, trai gái ra đấy chơi, Phú đã thổi sáo, học cách hò Ví vẹo.

Tiếng sáo của Phú gieo vào lòng Lí những lời nhẹ như cánh chim lông. Để rồi khi sương non lạnh xuống, đêm đã già, trăng đã chếnh choáng say phía bãi ngô, đôi tay thư sinh của Phú đặt lên bờ vai Lí, tấm thân con gái như lên cơn sốt, hơi thở dập dồn, hổn hển. Lí ngã vào người Phú nóng bỏng, tê dại. Lí đeo vào cổ Phú vòng hoa lộc vừng làm chứng.

Phú cài lên mái tóc đẫm sương đêm của Lí chiếc nơ xanh màu ngọc bích thay lời tỏ tình. Hương hoa lộc vừng thơm chua ngút cả khúc sông. Nhưng dòng nước thẫm xanh, bãi bờ thơ mộng đã xóa nhòa hương hoa lộc vừng ngay sau đêm trăng sáng ấy. Chàng kĩ sư trẻ đã đánh rơi vòng hoa lộc vừng lấm tấm đỏ theo dòng nước về xuôi.

Làng Mòi đã lên đèn. Người lái đò trở về nhà. Phú vẫn đứng lại bên gốc sung già, rồi tự mình bước đi chống chếnh. Thực ra là Phú đang bước đi theo bóng cô bé trên đò. Cô bé dẫn Phú theo mãi mấy con ngõ quanh co bên viền bờ sông. Khi đến hàng dâm bụt, bóng cô bé mất hút. Phú nhìn quanh quất, hốt hoảng giữa nhập nhoạng tối rồi cất tiếng gọi to: "Lành ơi! Lành!".

Khoảng không tĩnh mịch, tối om. Chó sủa lây rây từ nhà này sang nhà khác. Định thần lại, Phú thấy trước mặt mình căn nhà le lói ánh đèn. Phú bước vào. Chó ngừng sủa. Người đàn bà cầm đèn pin loa lóa trước mặt Phú hỏi: "Ai?". Phú cất tiếng trả lời rồi hỏi thăm nhà cô bé Lành. Chủ nhà chính là người lái đò. Chị ngớ người trong giây lát rồi ôm lấy ngực, nức nở.

Lâu lắm rồi không ai nhắc đến tên cô bé Lành nữa. Chị nói trong nước mắt: "Đây là nhà cha mẹ tui. Cha mẹ tui là ông bà Loan, cũng là cha mẹ cô Lí. Lí là em gái của tui. Sao chú biết cháu Lành? Chú hỏi có việc gì không? Mẹ nó chết rồi. Cháu Lành cũng theo mẹ nó dưới bến sông làng Mòi rồi. Khổ thân quá chú ơi!".

Phú đứng lặng trước ban thờ hồi lâu. Nơi ấy đặt bài vị, những tấm di ảnh ố vàng. Hai người già, một người trẻ và bé gái trạc mười ba tuổi. "Xin cho tôi được phép thắp mấy nén hương". Giọng Phú run run. Chủ nhà đưa bật lửa. Bó hương trên tay bắt đầu cháy, Phú cúi lạy và lầm rầm những tiếng nhỏ trong cổ họng. Khi Phú cắm hương lên từng bài vị, một ngọn gió từ cửa sông thổi giật, luồn qua mái hiên lợp ngói vẩy cá đến bên ban thờ.

Bó hương trên tay bùng cháy thành ngọn lửa, những đốm lửa rơi vương lên áo quần Phú làm thủng lỗ chỗ. Toàn thân Phú như tê dại. Phú bật khóc, khóc to thành tiếng. Những tiếng khùng khục ứ nghẹn trong cổ họng, trong nỗi ân hận muộn màng. Bên ngoài, một cơn dông sắp đổ xuống, gió dựng sóng bờ sông, quất ràn rạt.

*

Hai năm sau, trong đoàn người về dự lễ khánh thành cầu qua làng Mòi, người dân thấy một gia đình từ trên chiếc xe Land Cruiser bước xuống, tay cầm lễ vật, hương hoa tiến vào miếu bờ sông. Sau khi cúi lạy bái lễ, người ta thấy người đàn ông rẽ vào nhà bà Lan, đặt lên ban thờ một ít tiền. Bà Lan đưa tay ngăn lại: "Một đời tui làm nghề lái đò dọc chưa bao giờ nhận tiền của khách chú ạ. Ai có lòng thơm thảo thì gửi tấm lòng mình vào ngôi miếu thờ bên sông. Miếu làng Mòi không chỉ đón nhận tâm linh, mà vì những người còn sống chú à".

Phú yên lặng lắng nghe tiếng nói thoảng như gió thổi hôm nào và bỗng thấy trên  cây cầu mới dựng như có bóng một người con gái đang cầm trên tay vòng hoa lộc vừng... 

Truyện ngắn của Nguyễn Minh Đức
.
.